O’zbekiston respublikasi oliy va o’rta maxsus ta’lim vazirligi tosnkent moliya instituti

BPM tizimining boshqa tizimlardan farqi 

Boshqa  avtomatlashtirish  tizimlaridan  farqli  ravishda  BPM  tizimlari 

---

294 

 

kompaniyaning  noyob  jarayonlarini  avtomatlashtirishga  yo‘naltirilgan.  ERP 

tizimlariga  o‘xshash  korporativ  boshqaruv  tizimlari,  odatda,  kiritilgan  ichki 

funksional  imkoniyatlar  (referent

15

  (mos  yozuvlar)  modellari)  mavjud  bo‘lib, 

undagi  variantlar  yordamida  tashkilot  jarayonlariga  sozlash  imkoninin  beradi. 

Bunday  sozlash  vaqtida  amalga  oshirilayotgan  jarayonning  asl  holati  ham  ERP 

tizimidagi  foydalanilayotgan  aniq  funksiyaga  sozlanishi  natijasida  sezilarli 

darajada o‘zgarib boradi va  BPM tizimlarida  muayyan referent  modelga murojaat 

qilinmasdan tashkilotning har qanday noyob jarayonini avtomatlashtirishga  imkon 

yaratadi. 

Hujjat  aylanish  tizimlari  hujjatlar  oqimi  chizmasini  yaratib  olish  orqali 

hujjatlarni boshqarishni ta’minlaydi.  Bunday chizmalar, odatda, hujjatlarga  ishlov 

berish va saqlash namunaviy algoritmlarini  ifoda etadi. SHu bilan birga, hujjatlar 

hujjatlar  harakatining  chizmasi  hujjatlar  yaratiladigan  va  ishtirok  etadigan 

jarayonlardan  ajratilib  olingan  holatda  boʻladi.  BPM  tizim  modullari  jarayonni 

grafik  tasvirlash  asosida  hujjatlarni  boshqarish  oqimini  yaratadi.  Bu  tashkilot 

jarayonlari bilan hujjatlarning hamkorlik aloqasini saqlab qolish imkonini beradi. 

BPM tizimlarining ahamiyatli tomonlaridan biri boshqa dasturiy mahsulotlar 

bilan  integratsiyalanish  xususiyatidir.  Bu  yaratilayotgan  biznes -jarayonlarining 

moslashuvchanligini  etarli  darajada  oshiradi.  CASE  vositalarining  aksariyati 

cheklangan  miqdordagi  masalalarni  echishga  yoʻnaltirilgan  yahlit  dasturiy 

mahsulot  hisoblanadi.  CASE  vositalari  yordamida  yaratilayotgan  biznes -jarayon 

modellari  integratsiya  bo‘yicha  cheklangan  xususiyatga  ega  boʻladi.  BPM 

tizimlarida  Servis-yo‘naltirilgan  arxitektura  (Service  Oriented  Architecture-SOA) 

qoʻllanilib,  bu  biznes-jarayon  modellarini  turli  ilovalarga  oson  integratsiya  qilish 

imkonini beradi.