O’zbekiston respublikasi oliy va o’rta maxsus ta’lim vazirligi tosnkent moliya instituti

3.3.3-rasm. 

Data Mining texnologiyasidan foydalangan holda   

Ma’lumotlatni qayta o’zgartirish sxemasi 

 

Prognozlash  tizimining  barcha  imkoniyatlari  uchun  ma’lumotlar  bazasi  va 

omborida  vaqtinchalik  qator  shaklida  saqlangan  “tarixiy  axborot”  (ya’ni, 

xronologik  tartibda  joylashtirilgan  ma’lumotlarni  tanlash)  asos  bo‘lib  xizmat 

qiladi.  Maqsadli  ko‘rsatkichlarning  hatti-harakati  dinamikasini  adekvat  aks 

 

 

DATA 

MINING 

tarm og’id a

 

 

     

 

aloqa

Xomaki 

ma’lumotlar 

Tanlash va 

tozalash 

Qayta 

o’zgartirish 

Tarkibni 

baholash 

Maqsadli 

ma’lumotlar 

Qayta  

o’zgartirilgan 

ma’lumotlar 

Modellar  

shablonlar  

Bilimlar  

T

us

huni

sh

 

---

199 

 

ettiradigan  shablonlarni  yaratish  mumkin  bo‘lsa,  ularning  yordamida  kelajakda 

tizimning  holatini  taxmin  qilish  mumkin.  3.3.4  –rasmda  Data  Mining 

texnologiyasini qo‘llashning to‘liq davri ko‘rsatilgan.   

Data  Mining  ning  muhim  holati  —  shablonlar  bo‘yicha  qidirilayotgan 

qonunchilikning  noaniqligidir.  Bu  shuni  anglatadiki,    ular  yashirin  bilimlar 

(Hidden  Knowledge)  deb  ataladigan  ma’lumotlar  tarkibida    aniq  bo‘lmagan, 

kutilmagan  (Unexpected)  doimiylikni  aks  ettirishlari  shart.    Ishbilarmon  kishilar 

“xom” ma’lumotlar (Raw  Data) chuqur bilimlar qatlamiga egaligi va uni  savodli 

o‘rganishda  “haqiqiy  tug‘ma  qobiliyat”aniqlanishi  mumkinligi  va  undan  raqobat 

kurashida foydalanish mumkinligi haqida tushunib etishdi.