O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi toshkent arxitektura qurilish instituti

mexanizatsiyalash darajasi bo‘yicha
: 
mexanizatsiyalashgan jarayon
mexanizmlar yordamida bajariladi 
(ekskavator bilan kotlovan qazish, yig‘ma konstruktsiyalarni kran bilan montaj 
qilish); 
dastaki jarayon
mexanizatsiyalashgan asbob (vibrator, kraskopult) yoki 
mexanizatsiyalashmagan asbob (belkurak, bolta, arra) yordamida amalga 
oshiriladi; 
yarim mexanizatsiyalashtirilgan
jarayon shu bilan tavsiflanadiki, uni 
bajarishda mashinalar bilan birga qo‘l mexnatidan ham foydalaniladi; 
 
 

---

17 
vazifasiga ko‘ra
: 
asosiy jayonlar,
bajarilishi natijasida bino va inshootlarning elementlari va 
qismlari yaratiladi. Bu jarayonlar qurilish ishlab chiqarish maxsulotini olishni 
ta’minlaydi va qurilish jarayonlarining moddiy elementlariga ishlov berish, 
shaklini o‘zgartirish va yangi sifatlar berishdan iborat bo‘ladi;
yordamchi jarayonlar 
(tayyorgarlik) asosiy jarayonlarni me’yorida bajarish 
uchun zarur bo‘lgan- g‘isht terish uchun havozalar qurish, transheyalarning 
devorlarini to‘sish, montaj qilishdan oldin konstruktsiyalarni yiriklashtirib yig‘ish,
montaj qilinayotgan konstruktsiyalarni yordamchi osma moslamalar bilan 
jihozlash;
tayyorlov jarayonlariga
qum, shag‘alni qazib olish, qorishmani, betonni 
tayyorlash, qolip (opalubka), armatura elementlarini va h.k. larni tayyorlash. Ular 
qurilayotgan ob’ektni yarimfabrikat maxsulotlar, detallar va buyumlar bilan 
ta’minlaydi. Bu jarayonlar odatda karerlarda, ixtisoslashtirilgan korxonalar: tovar 
beton zavodlarida, armatura va yog‘ochga ishlov berish tsexlarida va h. k. da 
bajariladi;
transport jarayonlari
, qurilish maydoniga talab etiladigan moddiy resurslar 
va yuklarni eltib berish uchun zarur. Gorizontal transport tashqi (yuklarni qurilish 
maydoniga yetkazish uchun) va ichki (yuklarni maydon doirasida ko‘chirish 
uchun) ga bo‘linadi. Vertikal transport materiallarini ishlar amalga oshiriladigan 
zona (hudud)ga uzatishni ta’minlaydi. Transport jarayonlariga odatda ortish-
tushirish va omborga joylash ishlari kiradi. Qurilish maydonidan gruntni ko‘chirish
va unga keltirish bo‘yicha kichik guruhni ajratish mumkin (samosvallar, skreperlar, 
buldozerlar);