O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi toshkent moliya instituti “moliya” kafedrasi


Pul mablag‘lari aylanishi siklining davomiyligi



Download 9,6 Mb.
Pdf ko'rish
bet196/389
Sana26.03.2022
Hajmi9,6 Mb.
#512030
1   ...   192   193   194   195   196   197   198   199   ...   389
Bog'liq
Moliya (MMT (2-modul) va boshqalar (1,2- modul))

Pul mablag‘lari aylanishi siklining davomiyligi
(cash cycle life) – bu 
firma o‘z mahsulot yetkazib beruvchilariga to‘lashni boshlashi kerak bo‘lgan sana 
va o‘z iste’molchilaridan pul olishni boshlaydigan kun oralig‘idagi vaqt. 14.2-
rasmda ko‘rinib turibdiki, pul mablag‘lari aylanishi siklining davomiyligi tovar-
moddiy zaxiralarining korxona-daligi vaqti bilan debitorlik qarzlari muddatidan 
iborat bo‘lib, bu muddatdan kreditorlik qarzi muddati olib tashlanadi, ya’ni : 
Pul mablag‘lari 
aylanishi sikli 
davomiyligi 

Tovar-moddiy 
zaxiralarning 
korxonada bo‘lish 
vaqti 

Debitorlik 
qarzi 
muddati 
– 
Kreditorlik 
qarzi muddati 
Zaruriy aylanma kapital hajmi pul mablag‘lari aylanishi sikli davomiyligiga 
to‘g‘ridan-to‘g‘ri bog‘liq. Agar kreditorlik qarzi muddati yetarlicha davomli 
bo‘lib, tovar-moddiy zaxiralarining korxonadaligi vaqti bilan debitorlik qarzlari 
muddatini o‘z ichiga olsa, firmaga aylanma kapitalning umuman keragi yo‘q 
118
Agarda firma to‘lovlarni bo‘nak (avans) tarzida amalga oshiruvchi xaridorlarga chegirmalarni taklif etsa, u 
holda bunday chegirmalar miqdori noaniq foizli to‘lov hisoblanadi. Agar firma mahsulot (mol) yetkazib beruvchi 
tomonidan taklif etilgan chegirmadan voz kechib, bu orqali hisoblar bo‘yicha to‘lovlari muddatini uzaytirsa, 
bunday chegirma ham noaniq foizni namoyon etadi.


446 
bo‘ladi. 
21-rasm.
Pul mablag‘lari aylanishi sikli
Qanday amal (harakat)lar kompaniyalarning aylanma kapitaliga bo‘lgan 
ehtiyojini qisqartirish imkonini beradi? Pul mablag‘lari aylanishi sikli 
davomiyligini hisoblash tenglamasidan ko‘ramizki, firma o‘zinining aylanma 
kapitalga bo‘lgan ehtiyoji darajasini quyidagi tarzda kamaytirishi mumkin: 

Zahiralar omborda saqlanadigan vaqtni qisqartirish
. Bunga erishish uchun 
tovar-moddiy boyliklar harakatini boshqarish jarayonini takomillashtirish yoki 
mahsulotni faqat ishlab chiqarish jarayonida unga ehtiyoj tug‘ilgan vaqtda aniq 
yetkaza bera oladigan mahsulot yetkazib beruvchilar bilan shartnoma tuzish 
kerak; 

Debitorlik qarzlarini tezroq pulga aylantirish. 
Bunga bir necha yo‘l bilan 
erishish mumkin. Masalan, qarzlarni undirish jarayoni samaradorligini oshirish, 
tezroq to‘laydigan mijozlarga chegirmalar taklif etish, shuningdek to‘lash 
muddati kechiktirilgan hisoblarga foiz yozish orqali. 

O‘z kreditorlik qarzlarini to‘lash muddatini cho‘zish orqali.

Download 9,6 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   192   193   194   195   196   197   198   199   ...   389




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish