O’zbekiston respublikasi oliy va o’rta maxsus ta’lim vazirligi toshkent davlat iqtisodiyot universiteti karimova vasila Mamanosirovna, hayitov oybek Eshboyevich, akramova feruza Akmalovna, lutfullayeva nigora Xalimbayevna psixologiya

Yakuniy qism yoki “pasportichka” respondentning shaxsiy sifatidagi obyektiv ma’lumotlarni olishga qaratilgan bo’lib, unda shaxsning jinsi, yoshi, oilaviy ahvoli, kasb-kori va boshqalar so’raladi.





^{44-rasm. Anketaning tarkibiy tuzilishi}

Anketalar tarqatilish uslubiga ko’ra, qo’l bilan tarqatiladigan, pochta orqali yuboriladigan, gazeta yoki jurnallar orqali to’ldiriladigan formalarga bo’linadi.

To’plangan ma’lumotlarga, odatda, statistik qayta ishlov beriladi yoki ular kompyuterlar yordamida analiz qilinadi.


11.9. Asosiy tushuncha va atamalar

Ijtimoiy reprezentasiya; o’zligini anglash; ta’sirga beriluvchanlik; konformizm; nonkorformizm; reaktik qarshilik; ta’sir ko’rsatish madaniyati; shaxs e’tiqodi; guruh; guruhlar psixologiyasi; ijtimoiy fasilitasiya; ignibisiya; tormozlovchi ta’sirlar; xulq normalari; ijtimoiy kutishlar; ijtimoiy norma; ijtimoiy sanksiyalar; ijtimoiy rollar; ijtimoiy ta’sir; “men” – obrazi; refleksiya jarayoni; ijtimoiy ma’lumotlar; muomala; psixologik ta’sir; verbal ta’sir; paralingvistik ta’sir; noverbal ta’sir; ta’sirning tashabbuskori; ta’sirning adresati; ko’ndirish texnikasi.

11.10. Rezyume

Xulosa qilib aytganda, ijtimoiy reprezentasiya va o’zlikni anglash muammosi psixologiya fani oldida turgan muhim muammolardan biri ekan. Aynan shuning oqibatida, ta’sirga beriluvchanlik kishilar o’rtasida konformizm hamda nonkonformizm hodisalarini shakllantiradi. Bu esa o’z navbatida shaxsning e’tiqodiga ta’sirini ko’rsatmasdan qolmaydi. Shaxsga xos xulq normalari ijtimoiy kutishlar va sanksiyalar tufayli yuzaga kelib, bu uning ijtimoiy rollarni bajarish shart-sharoitlarida namoyon bo’ladi. “Men” – obrazi va o’z-o’ziga bahoning yuqoriligi, pastligi esa, shaxs autodialogining eng muhim belgilarini ajratishga yordam beradi. Shaxs dunyoqarashi va e’tiqodini o’zgartiruvchi kuchlar sifatida esa, bugungi kun psixologiya fani dunyoqarash, ma’naviyat va ma’rifat, yoshlarning ma’lumotlilik darajasi, oila, ota-onalar savodxonligi, bobolar va momolar, hamda ijtimoiy ustanovkalar kabi alohida ahamiyatga molik ijtimoiy omillar ketka-ketligini ajratib ko’rsatadi.