O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi toshkent moliya instituti f. T. Bazarova marketing

10-o‘rin. Yangi mahsulot–kartoshkaga bo‘lgan salbiy munosabatlar Fransiyada oddiy va amaliy usulda “sindirilgan”: Vazir Tyugo kartoshka ekilgan dala atrofiga qo‘riqchilar qo‘yishni buyurgan. “Qo‘riqlanayaptimi, demak, qimmatbaho narsa”, deb o‘ylagan xalq.

9-o‘rin. 1797–yilda Napoleon Bonapart o‘zining milliy valutasini a’lo darajada reklama qilgan. Unda “5frank qiymatidagi tangalardan birini “topgan odamga million frankli bank cheki beriladi”, deyilgan edi. Fransuz banki ko‘rsatilgan summani to‘lashga hozirgi kunda ham kafolat beradi.

8-o‘rin. Aviakompaniyalar semiz odamlarga bir varakayiga ikkita o‘ringa bilet sotishga bekorga uringanlari yo‘q. Gap shundaki, yo‘lovchilarning ortib borayotgan vaznlarini qoplash uchun avialiniyalar har kuni qo‘shimcha 275-300 million dollarlik yonilg‘i ishlatadilar. 7-o‘rin. Amerikan Airlines aviakompaniyasi 1987–yilda birinchi klass salonida uchuvchi yo‘lovchilarga beriladigan salatlarga solinadigan zaytun miqdorini kamaytirib, 40000 dollar tejadi.

6-o‘rin. Disney o‘z muvaffaqiyatlari uchun o‘sha paytlarda rangli plyonka ishlab chiqarish bo‘yicha hamma huquqlar egasi va uni ishlab chiqaruvchisi bo‘lgan yagona shaxs oldida qarzdor. Chunki, uzoq yillar davomida rangli plyonka ishlab chiqargan bu odam bilan tuzilgan shartnoma sharofati bilan, u uzoq yillar davomida yagona rangli multfilm ishlab chiqaruvchisi bo‘lgan.

5-o‘rin. Maykl Jordan Nike krossovkasi reklamasidan bu mahsulotni chiqaradigan Malayziyadagi kompaniyaning hamma ishchilariga nisbatan ko‘proq pul topadi.

4-o‘rin. Mahsulotingiz yaxshi sotilishini xohlaysizmi? Jeyms Bond haqidagi filmga tushing! BMW konserni o‘z mahsulotini “Oltin kuz” filmiga joylashtirgandan keyin 300 million dollarlik buyurtma oldi, Omega Seamaster soatining sotilishi esa 90 % ga o‘sdi.

3-o‘rin. Jahondagi eng qimmat savdo markalari bu Marlboro, CocaCola va Budweiserdir. Ya’ni ulardan ikkitasi sog‘lik uchun zararli mahsulot ishlab chiqaradi. Darvoqe, Marlboro kompaniyasining birinchi egasi o‘pka rakidan vafot etgan.

2-o‘rin. Donald Tramp o‘zining birinchi “nomdor” osmono‘par binosini qurayotib, u aynan Tiffany do‘koni qarshisida bo‘lishi kerak, deya qaror qilgan. Chunki Tiffany o‘z do‘konlari uchun hamisha shahardagi eng yaxshi joylarni tanlagan, bundan tashqari bu do‘konlar atrofida hamisha badavlat odamlar yurgan. Darvoqe, Tramp o‘zining ko‘p qavatli ofisi uchun inqiroz paytida ham ijara pulini arzonlashtirmagan yagona odam bo‘ldi. Uning adolatli fikricha, haqiqiy boylar uchun status pulga nisbatan muhimroq.

1-o‘rin. Insoniyat tarixidagi eng be’mani epizodlardan biri ham tijorat bilan bog‘liqdir. Ancha pul to‘lash uchun tovarga nisbatan qanchalik istak bo‘lishi lozim?! 1635– yilda, lola guliga ishtiyoqmandlik avjiga chiqqanda, lolaning bitta piyozi krovat, to‘rtta buqa, 12 ta qo‘y, to‘rtta cho‘chqa, to‘rt tonna bug‘doy, sakkiz tonna javdar, ikki tonna yog‘, kumush, kiyimlar to‘plami, 300 litr vino, 4 tonna pivo va 300 kg pishloqqa almashtirilgan.