O’zbekiston respublikasi oliy va o’rta maxsus ta’lim vazirligi toshkent davlat iqtisodiyot universiteti to’rtko’l fakulteti

Parametrlar bo’yicha «Surov» tuzish
Ba‘zan foydalanuvchi ma‘lumotlar bazasidan muayyan parametrlar bo’yicha ma‘lumotlarga muxtoj bo’lib qoladi. Ana shunday vaziyatlarda Запрос ni parametrlar bo’yicha tashkil qilish lozim bo’lib qoladi. Shunday Maqsad quyilganda SQL tilining maxsus buyrugi LIKE[...] orqali Запрос ni tashkil qilish mumkin. Kvadrat kavs ichida foydalanuvchi uchun ixtiyoriy matn kiri-tish mo’ljallangan. Masalan, LIKE[mamlakat nomini kiriting]. Ushbu buyrukni условие отбора (tanlash sharti) yozilgan satrga joylashtirish lozim. Запрос ishga tushirilgach, mulokot oynasi ochilib foydalanuvchi

10. 
    rasm. uchun parametr kiritish imkoni paydo bo’ladi.
    

Surov da hisoblash jarayoni
Natijaviy jadvalda boshqa maydonlar bo’yicha hisoblashni tashkil etish (11-rasm)

11. 
    rasm.
    

natijalari yoziladigan maydon hisob maydoni deyiladi. Bunda maydon nomi urniga hisoblash formulasi va kvadrat kavs yoziladi. Ushbu jarayonni klaviaturaning Shilt+F2 tugmasini bosish bilan ham bajarish mumkin
Bunda yordamchi область ввода (kiritish xududi) mulokot oynasi ochilib, unda uzun formulalarni ham kiritish imkoniyati ochiladi Ba‘zan хисоблаш майдонини саралаш майдони хам килиш мумкин. Hisoblashni tashkil qiladigan Запрос ham namunaviy surov blankida uz aksini topadi. Bunda maydon nomi urniga formula yoziladi. Formulaga kvadrat kavs ichida hisoblanadigan maydon nomi ham kiritiladi. Ammo torgina maydonga uzun formulalarni kiritib bulmaydi. U holda Shift+F2 tugmachani bossak, u holda yordamchi mulokot oynasi paydo bo’ladi va istalgan uzunlikdagi formulalarni kiritish imkoniyati paydo bo’ladi.


Natijaviy «Surov» tuzish texnologiyasi
«Surov» lar nafakat kerakli ma‘lumotni olish va uni ishlash uchun, balki natijaviy hisoblashlar tashkil qilish imkonini ham beradi. Masalan, qandaydir yozuv (kator) lar guruhi
bo’yicha urta arifmetik kiymatini yoki yigindisini topish. Bu holda ham namunaviy surov blanki yordamida ish bajariladi, ammo yozuvlarni biror belgisiga karab alohida guruhlarga jamlash talab kilinadi va bunda guruhlash degan yordamchi kator paydo bo’ladi. Ushbu katorni namunaviy blankka kiritish uchun asboblar panelidagi ( ga kursorni keltirib «sichqoncha» chap tugmasini bosamiz (12-rasm):

12. 
    rasm.