O’zbekiston respublikasi oliy va o’rta maxsus ta’lim vazirligi toshkent davlat iqtisodiyot universiteti to’rtko’l fakulteti

MB jadvallari bilan ishlash jarayoni

1. 
   MBBT oynasining pastki qismida polya nomera zapisi (nomer yozish maydoni) bo’lib, bunda maydonga o’tish tugmalari bor (jadval bo’yicha siljishni amalga oshiradi).
   
2. 
   Har bir yozuv chap tomonida yozuv markeri (marker zapisi) tugmachasiga ega. Shu tugmani bossak, yozuv ajratilib kurinadi va nusxa olishga tayyorlanadi.
   
3. 
   Ajratilgan yozuvda sichqoncha ung tugmasini bossak, kontekst menyu mulokot oynasi chikadi va uning buyruklari orqali yozuv ustida ish bajariladi.
   
4. 
   Jadvalning chap tomoni yuqori qismida turgan marker jadval markeri deyiladi. Uni bossak, butun jadval ajratilib kurinadi. Sichqoncha ung tugmasi bosilsa, kontekst menyu mulokat oynasi ekranda paydo bo’ladi. Uning buyruklari bilan jadval ustida ish yuritiladi.
   
5. 
   Maydon sarlavxasida sichqoncha tugmasini bossak, u holda maydon ajratilib
   

kurinadi.


Запрос (Surov)lar tashkil qilish
MB ga kirish uchun «Surov» dan foydalaniladi. Bu jarayon MB oynasining Запрос (Surov) bo’limida yaratish tugmasini bosish bilan boshlanadi va ekranda quyidagi mulokot oynasi paydo bo’ladi. MB ga kirish uchun Запрос tuzishning bir kator usullarini taqlif kilinadi:
Конструктор - mustaqil ravishda yangi surovlar tuzish.
Простой запрос (oddiy surov) - mavjud aniq maydonlarni tanlab olish yuli bilan surovlar tuzish.
Перекрестный запрос (qiyosiy so’rov) - MB da mavjud bo’lgan bir nechta jadval va surovlarni chatishmasidan yangi surovlar yaratish.
Повторяющиеся записи (takrorlanuvchi yozuvlar) jadvalda yoki surovlarda takrorlanuvchi yozuvlarni kidirib topish uchun surovlar tuzish.
Записи без подчиненных (bog’lanmagan yozuvlar) joriy jadvalga mos kelmaydigan yozuvlarni kidirib topish uchun surovlar tuzish.
Xullas, Запрос yordamida asosiy MBdan natijaviy (foydalanuvchini kiziktirgan) jadval tashkil qilish va uni kayta ishlash imkoniyati paydo bo’ladi. Запрос bilan ishlaganda ma‘lumotlarni saralash (filtrdan utkazish), jamlash, ajratish, o’zgartirish mumkin. Ammo bu amal har bajarilganda asosiy MB da xech qanday uzgarish sodir bulmaydi. Bundan tashkari, Запрос yordamida «natijalarni hisoblash», urta arifmetik kiymatini topish, yigindi hosil qilish yoki biror maydon ustida matematik amallar bajarish mumkin.