O„zbekiston respublikasi oliy va o„rta maxsus ta‟lim vazirligi toshkent moliya instituti

 
 
VIII BOB. MARJINALIZM IQTISODIY TA‟LIMOTI 
 
8.1.Marjinalizm va me‟yorli foydalilik nazariyasi 
XIX asrning 70-yillariga kelib klassik siyosiy iqtisod o‗rniga 
iqtisodiy fanda yangi subyektiv yo‗nalish vujudga keldi va iqtisodiy fan 
taraqqiyotida katta o‗zgarish yuz berdi. O‗sha davrda iqtisodiy 
jarayonlarni tahlil qilishga yangicha subyektiv yondashuvga asos solgan 
(bir-biridan mustaqil holda) uch iqtisodchining asarlari birdaniga 
vujudga keldi. Ular ingliz iqtisodchisi 
Stenli Jevons (1835–1882)
, 
avstriyalik 
Karl Menger (1840–1921)
, Shveytsariyada yashagan fran-
suz 
Leon Valras (1834–1910)lar edi
. Ularning tahlili asosida 
ne‘matlarni ishlab chiqarish jarayoni (taklif) emas, balki talabning 
shakllanishi, tovar va xizmatlarning foydaliligi tadqiqoti yotadi. 
Subyektiv yo‗nalish vakillarining tadqiqotidagi asosiy dastak – bu 
me‘yorli (marjinal) tahlil bo‗lib, mazkur maktabning nomi ham 
(marjinalizm) shundan kelib chiqqan. F.Vizer, E.Bem-Baverk, 
A.Marshall, K.Viksell va ko‗plab boshqa atoqli iqtisodchilar 
marjinalizm metodologiyasidan foydalanadilar va uni rivojlantiradilar.
Me‘yorli tahlil hanuzgacha iqtisodiy fanda keng qo‗llanib 
kelinmoqda.