O„zbekiston respublikasi oliy va o„rta maxsus ta‟lim vazirligi toshkent moliya instituti k. Z. Xomitov

Qiyoslash birliklari. 
Obyektlar o‗lchami va tashkil topgan 
elementlar miqdoriga qarab bir-biridan farqlanganligi sababli sotilgan
obyektlarni baholanayotgan obyektlar bilan qiyoslashda murakkabliklar
yuzaga keladi va uni yechish uchun mavjud bo‗lgan ma‘lumotlarni
umumiy mahrajga keltirish kerak. 
Umumiy mahraj vazifasini jismoniy yoki iqtisodiy birliklar
bajaradi. Jismoniy qiyoslash birliklariga misol keltiramiz: 

yerning qiyoslash birligi: 1ga yer, 1 sotka uchun narx, 1m
3 
uchun 
narx. 

qurilishi bor uchastkalarning qiyoslash birliklari: umumiy
maydoni 1 m
2
bo‗lgan joyning narxi, ijaraga beriladigan 1m
2 
sof
maydonning narxi, 1m
3 
bo‗lgan joyning narxi.

---

120 
Daromad va sotish narxining nisbati asosida loyihalarni
baholashda qiyoslashning iqtisodiy birligi sifatida yalpi rentali 
multiplikatorlar yoki kapitallashtirishning umumiy koeffitsiyenti 
ishlatilishi mumkin. Baholash va har bir taqqoslanuvchi obyektlarning 
o‗rtasidagi farqliklarni hisobga olib o‗zgartirishlar kiritilishi amalga 
oshiriladi. Agar qiyoslanayotgan obyekt baholanayotgan obyekt kabi 
tegishli tavsiflarga ega bo‗lganda uni qanchaga sotish kerakligini 
aniqlash uchun uning narxiga o‗zgartirishlar kiritish lozim va bu 
o‗zgarishlar kiritma tamoyili asosida amalga oshiriladi.
To‗rtinchi bosqichda obyekt-analoglarning kelishilgan narxlari
muvofiqlashtiriladi va qiyosiy yondashuv asosida ko‗chmas mulk 
obyektining bozor qiymati yakuniy miqdori hisoblab chiqariladi.