O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi toshkent kimyo-texnologiya instituti

Uchinchi bosqnch 
— yangi bilimlar, mashqlar, mustaqil ishlar, o‘qituvchining 

---

KASBIY TA’LIM METODIKASI 
 
145
 
qo‘shimcha izo’lari orqali musta’kamlanadi.  
To‘rtinchi bosqichda 
— ular o‘zlashtirib olgan bilimlarini imkoniyatga qarab 
amaliyotga tadbiq qiladilar. 
Bularni  bilish  orqali  o‘qituvi  ta’lim-tarbiya  jarayonini  samarali  boshqarishi 
mumkin.  SHuning  uchun  o‘quv  jarayonining  hamma  bosqichlarida  o‘qituvchi 
etakchilik  va  boshqaruvchilik  rolini  o‘ynaydi.  YUqoridagi  fikrlardan  xulosa 
chiqaradigan bo‘lsak, o‘qitish jarayoni biliish faoliyatining muhim tarmog‘i sifatida 
qator vazifalarni bajaradi. Jumladan:  
o‘quvchi va talabalarda bilim, ko‘nikma va malakalarni hosil qiladi;  
ularda dunyoqarashni, ishonch va eotiqodlarini o‘stiradi;  
yoshlarni muayyan darajada o‘qimishli, madaniyatli, tar- biyali kishilar bo‘lib 
etishlariga, qobiliyat va isteododlarini o‘stirishga erishiladi.  
Bu vazifalarni muvaffaqiyatli hal etish uchun o‘qituvchida o‘z kasbiga layoqat 
bo‘lishi  lozim.  Layoqatlilik  pedagogik  me’natni  muvaffaqiyatli  bajarishga  qodir 
bo‘lishdir.  Bu  avvalo,  pedagogok  kasbning  ijtimoiy  roli  va  zaruriyatini  yaqqol 
tasavvur  qila  olishida  ko‘rinadi.  Bundan  tashqari  o‘qituvchi,  o‘quvchiga  o‘z 
faoliyati  oboekti  sifatida  qiziqib  qarashi,  uning  e’tiyoj  va  xususiyatlarini  tushuna 
bilishi lozim.  
Bundan tashqari o‘qituvchi ta’lim jarayonida har bir o‘quvchi talabaning bilimi 
va tarbiyalanganlik darajasini aniqlay olishi va hisobga olishi, o‘quv materiallarini 
to‘g‘ri  tanlay  bilishi,  ta’lil  qila  olishi  va  umumlashtira  bilishi  pedagok  mahorat 
uchun  zarur  bo‘lgan  ta’lim  usullari,  vositalari  va  shaqllarini  mukammal  bilish, 
o‘quvchiga  nisbatan  talabchan  bo‘lish  pedagogik  vaziyatga  qarab  ulardan  o‘rinli 
foydalana  olish,  ta’lim  natijalarini  dastlabki  va  keyingi  ko‘rsatkichlar  bilan 
taqqoslash,  ta’lil  qilish  va  xulosalash  kabilar.  Xullas,  o‘qituvchi  keng  ko‘lamdagi 
didaktik bilimlar, pedagogik mahoratga ega bo‘lishi lozim. SHundagina o‘qituvchi, 
kadrlar tayyorlash milliy dasturi talablari darajasida ta’lim jarayonini tashkil qiladi 
va boshqaradi.