O‘zbekiston respublikasi oliy va o’rta maxsus ta’lim vazirligi toshkent farmatsevtika instituti “tasdiqlandi”

Ta’siri uzaytirilgan dori turlarini ta’rifi, tasnifi, yaratish zaruriyati

     Dori turlaridagi dorivor moddalarning ta’sir etish vaqtini uzaytirish masalasi katta amaliy ahamiyatga ega, ayniqsa ximioterapiya sohasida. 

Ximioterapiyaning  samaradorligi dorivor moddani qonda doimo tera-pevtik konsentratsiyasi ta’minlanishiga bog‘liq bo‘ladi va shunga erishish uchun ma’lum vaqt o‘tgach (sutkada davomida bir necha marta) dorivor modda qayta qayta iste’mol qilinish lozim.

Bu esa har hil noqulaychiliklar tug‘diradi: yordamchi moddalarni tanaga kiritilishi,  ko‘p miqdorda preparatlarni sarflanishi, qondagi  ta’sir etuv-chi moddani konsentratsiyasi bir me’yorda bo‘lmasligi.

 Hozirda ishlatiladigan ko‘p dorilarning  kamchiligi  ta’sir qiluvchi moddaning miqdori tanada uzoq vaqt saqlanmasligida.

Davolovchi konsentratsiyani bir me’yorda bo‘lmasligi dorining terapevtik samaradorligiga salbiy ta’sir ko‘rsatadi. Sil, lepra, qator bakterial  va  virus  kasalliklarni  muvaffaqiyatli davolashni faqat dori moddaning qonda terapevtik konsentratsiyasi uzoq  vaqt saqlanib turgandagina amalga  oshirish  mumkin. SHuning  uchun  ta’sir muddati uzaytirilgandori turlari ishlab chiqish ham nazariy, ham amaliy ahamiyatga egadir.

Farmakokinetik ta’siri oldindan belgilangan dorilarni yaratishda,  ayniqsa  ta’siri  uzaytirilgan  dorilarni, turli texnologik usullar, maxsus yordamchi moddalar qo‘llash  va dori turlarini strukturasini o‘zgartirish yo‘llari bilan amalga oshiriladi.