O‗zbekiston respublikasi oliy va o‗rta maxsus ta‘lim vazirligi toshkent davlat iqtisodiyot universiteti


Elektr  tokini  sezish,  o‗lchash  va  o‗zgartirish  asboblari



Download 2,17 Mb.
Pdf ko'rish
bet201/416
Sana02.01.2022
Hajmi2,17 Mb.
#309226
1   ...   197   198   199   200   201   202   203   204   ...   416
Bog'liq
Tovarshunoslik. O‘quv qo‘llanma

Elektr  tokini  sezish,  o‗lchash  va  o‗zgartirish  asboblari. 

Bu  guruhga 

transformator,  turg„unlovchi  (stabilizator),  to„g„rilagich,  toksezgich  (indikator) 

va  elektr  hisoblagichlar  (schyotchiklar)  kiradi.  Transformatorlar  bajaradigan 

vazifasiga  qarab uch turga bo„linadi: 

1. 


Pasaytiruvchi  transformator. 

Bu  transformator to„rt burchakli o„zakka 

o„ralgan 

ta cho„lg„amdan iborat bo„lib, birlamchi 



‗ 

cho„lg„amda o„zgaruvchan 

tok  o„zgaruvchan  magnit  maydoni  hosil  qilishi  natijasida  ikkilamchi 



259 

 

cho„lg„amda  tok  vujudga  keladi.  Tokning  kuchlanishi  ikkilamchi  cho„lg„amning 



o„ramlar  soni  va  birlamchi  cho„lg„amdan  o„tayotgan  tok  kuchlanishi 

ko„paytmasining  birlamchi  cho„lg„amning  o„ramlari  soni nisbatiga  teng bo„ladi. 



2.

 

Yutimli  avtotransformator. 

220  V  kuchlanishdagi  tokni  127  V 

kuchlanishdagi  tokka aylantirib  beradi.

 

3.

 



Rostlab  turuvchi  avtotransformator. 

Tokning  kuchlanishini  bir 

me‟yorda  saqlab  turish  uchun  ishlatiladi.  Buning  uchun  bronzografitli  cho„tka 

yordamida ikkilamchi  cho„lg„amning  o„ram soni o„zgartirib turiladi. 

Turg„unlovchi  tokning  kuchlanishi  30%  gacha  pasayganda  yoki  15% 

gacha  kuchayganda  uni  bir  me‟yorga  keltirib  saqlaydi.  To„g„rilagich  germaniy 

yarim  o„tkazgichdan  qilingan  bo„lib,  o„zgaruvchan  tokni  o„zgarmas  tokka 

aylantirib  beradi.  Pasaytiruvchi  transformator  bilan  birgalikda  akkumulyatorni 

zaryadlash  moslamasida  ishlatiladi.  Toksezgichlar  neon  lampochkasi  tok 

ta‟sirida yonib, tok borligini  bildiradi. 

Elektr  hisoblagichlar  ikkita  elektr  magnitdan  iborat  bo„lib,  ularning  biri 

ko„p  sonli  ingichka  o„ramlardan  va  ikkinchisi  kam  sonli  yo„g„on  o„ramlardan 

tashkil  topgan.  Birinchisi  oichanayotgan  elektr  tarmoqqa  parallel  ulanib,  uning 

kuchlanishini  va  ikkinchisi  ketma-ket  ulanib,  tok  kuchini  o„lchash  uchun  xizmat 

qiladi.  Elektr  magnitlar  orasidagi  alumin  gardish  magnit  maydonlar  va  uyurma 

toklarning  o„zaro  ta‟siri  natijasida  aylanadi.  Uy  xo„jaligida  aniqligi  2,5% 

bo„lgan elektr  hisoblagichlar  ishlatiladi. 


Download 2,17 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   197   198   199   200   201   202   203   204   ...   416




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish