O„zbekiston respublikasi oliy va o„rta maxsus ta‟lim vazirligi toshkent moliya instituti



Download 4,73 Mb.
Pdf ko'rish
bet132/271
Sana02.01.2022
Hajmi4,73 Mb.
#306804
1   ...   128   129   130   131   132   133   134   135   ...   271
Bog'liq
iqtisodiy talimotlar tarixi

 
 
 


178 
 
8.2. Buyumni taqsimlash, ayirboshlash va uning ijtimoiy  
me‟yorli foydaliligi 
Har  xil  ehtiyojlarni  qondirish 
uchun  buyumlar 
qanday 
taqsimlanishi kerak? Faraz qilaylik, bitta Z buyumning o‗zi uchta – A, V 
va S ehtiyojlarni qondirishi mumkin. Bu yerda A ancha muhim ehtiyoj, 
S esa unchalik ahamiyatli bo‗lmagan ehtiyoj. Demak, ehtiyojlarning har 
birini  qondirish  uchun  Z  buyumi  birligining  me‘yorli  foydaliliklari  har 
xil (mazkur sxema «Menger jadvali» deyiladi, 8.1-jadval).         
8.1-jadval 




 
 


 






 
Faqat bitta Z buyum birligiga ega bo‗lgach, odam uni A ehtiyojni 
qondirish  uchun  foydalanadi,  negaki,  bu  vaziyatda  uning  me‘yorli 
foydaliligi eng yuqori – 4 shartli birlikka teng. Agar kishida 6 ta buyum 
birligi  bo‗lsa,  unda  ularning  uchtasini  u  A  ehtiyojni  qondirishga 
ishlatadi,  ikkitasini  –  V  ehtiyojga,  bittasini  esa  –  S  ehtiyojga  ishlatadi. 
Bunda ehtiyojlarning umumiy qoniqishi 16 shartli birlikka teng (barcha 
Me‘yorli  foydaliliklarning  yig‗indisi).  Bu  yerda  buyumlarning  boshqa-
cha  taqsimlanishi  inson  uchun  ancha  kam  qimmatli  ekanligini  bilish 
qiyin  emas.  Shunday  qilib,  qandaydir  bir  buyum  birliklari  har  xil 
e‘htiyojlar  o‗rtasida  ratsional  taqsimlanganda  me‘yorli  foydaliliklar 
baravarlashadi: 
 
MUa = MUb = Mus. 
 
Bozorda 
tovarlarni 
xarid 
qilishda 
umumiy 
foydalilikni 
maksimallashtirish  uchun  ularning  narxini  ham  hisobga  olish  kerak. 
Bunda xaridor qimmat tovar o‗rniga arzonroq tovarlardan ko‗proq sotib 
olishi va bu bilan u xarid qilingan tovarlarning har biriga sarflangan har 
bir  pul  birligidan  bir  xil  qoniqish  hosil  qilishi  mumkin.  Gossenning 
ikkinchi  qonuni  me‘yorli  foydaliliklarning  baravarlashuvini  ifodalaydi, 
ya‘ni  bu  qonunga  muvofiq  bir  pul  birligiga  olingan  har  bir  tovarning 
me‘yorli  foydaliliklari  tengligi  amal qilishi kerak.  Boshqacha  aytganda, 
go‗sht  yoki  baliq  sotib  olishga  sarflangan  har  bir  oxirgi  pul  birligi,  o‗z 


179 
 
foydaliligi  bo‗yicha,  makaron  yoki  kartoshka  sotib  olishga  sarflangan 
oxirgi pul birligiga teng bo‗lishi kerak. 
Iste‘mol  muvozanatining  bunday  shartini  quyidagicha  ifodalash 
mumkin: 
 
,
...
3
3
2
2
1
1
n
n
P
MU
P
MU
P
MU
P
MU





Download 4,73 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   128   129   130   131   132   133   134   135   ...   271




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish