O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta'lim vazirligi toshkent davlat texnika universiteti

Laboratoriya ishini bajarish tartibi

Ma’danli minerallarning qaytarish qobiliyatini aniqlash hech qanday asboblarsiz mikroskop ostida taqqoslash yo‘li bilan amalga oshiriladi. Bunda noma’lum mineral yorug‘ligi (qaytarishi) unga yondosh bo‘lgan ma’lum mineralning yorug‘ligi bilan taqqoslanadi. Shunday yo‘l bilan aniqlanayotgan mineralning qaytarish qobiliyati ma’lum mineralga nisbatan past yoki yuqori ekanligi aniqlanadi.

Ma’danli minerallarning qaytarish ko‘rsatkichini aniq bilish uchun maxsus asboblar yordamida ikki usulda: obyektiv va subyektiv aniqlanadi. Birinchi holda qaytarish ko‘rsatkichi fotoelement yordamida, ikkinchisida esa, ko‘zda taqqoslash yo‘li bilan amalga oshiriladi. Yorug‘lik nuriga fotoelement va inson ko‘zining sezgirligi turlicha, buni e’tiborga olish shart.

Qaytarish qobiliyatini aniqlash asosan noma’lum mineralning qaytarish qobiliyatini etalon minerallar bilan taqqoslash yo‘li bilan bajariladi. Etalonlar sifatida quyidagi minerallar tavsiya qilinadi:

1. Kumush – 95% 6. Galenit – 43%

2.Mis – 90% 7. Bulanjerit – 37%

3. Platina – 70% 8. Gematit – 25%

4. Temir – 64% 9. Xromshpinel – 14%

5. Pirit – 53% 10. Kvarts – 4%