O„zbekiston respublikasi oliy va o„rta maxsus ta'lim vazirligi toshkent moliya instituti sanjar Sobirjonov

VII-MAVZU. TASHKILOTDA MENEJERNING XULQI
 

---

112 
 
Xullas,  menejerlar  tashkilotdga  turli  mavqeda  bo‗ladi,  ularning  faoliyat 
sohalari juda keng. 
Tashkilot  menejerlarsiz  ishlay  olmaydi,  chunki  ular  quyidagi  faoliyat 
sohalarini bajaradilar: 
-
 
tashkilotda ayrim operatsiyalar o‗rtasida aloqa o‗rnatadilar; 
-
 
tashkilotning asosiy vazifasi bajarilishini ta‘minlaydilar; 
-
 
tashkilot yoki bo‗linma jamoasiga rahbarlik qiladilar; 
-
 
obro‗-etibori,  bilimdonligi  va  hukmdorligi  tufayli  xodimlarini  o‗ziga 
ergashtiruvchi yo‗lboshchi bo‗ladilar; 
-
 
tashkilot  faoliyatining  strategiya  va  taktikasini  ishlab  chiqadilar  va 
amalga oshiradilar; 
-
 
tashkilot yoki bo‗linma fa
o
liyati natijalari uchun mas‘ul bo‗ladilar; 
-
 
tashkilot egasi bo‗lgan sub‘ektlarning manfaatlarini ta‘minlaydilar; 
-
 
tashkilotning  tashqi  muhit  (hokimiyat,  sheriklar  va  shu  kabilar)  bilan 
aloqasida asosiy xalqa rolini o‗ynaydilar; 
-
 
jamoani  uyushtiradilar  va  uning  rivojini  zarur  yo‗lga  solib  turadilar, 
jamoa a‘zolarini yuksak ma‘naviy va axloqiy fazilatlar ruhida tarbiyalaydilar; 
-
 
hozirgi zamon sharoitida ilm-fanning ahamiyatini tushunadigan, ixtiro 
yoki yangiliklarni qadrlaydigan va darhol ishlab chiqarish(tijorat)ga joriy etadigan 
innovator bo‗ladilar; 
-
 
g‗oyalarni  rivojlantiradilar. 
U
larning  kuchli  va  zaif  tomonlarini 
topadilar, muammoning mohiyatini payqashga, haqiqatni aniqlashga intiladilar; 
-
 
qilingan  ishlarni  tahlil  etadilar,  baholaydilar,  ishlarning  ahvolini 
yaxshilash choralarini belgilaydilar va amalga oshiradilar; 
-
 
turli tadbirlarda tashkilot nomidan qatnashadilar. 
Menejerning  faoliyat  sohalari  va  ularni  amalga  oshirishning  vaziyatlari 
turlicha bo‗lsa ham uchta asosiy sohani alohida ajratish mumkin. 
Birinchidan, menejer tashkilotning asosiy vazifalarini belgilaydi, resurslarni 
taqsimlash masalalarini hal etadi, kundalik ishga tuzatishlar kiritib turadi, qarorlar 
qabul qiladi, ularning amalga oshirilishi uchun mas‘ul bo‗ladi. 

---

113 
 
Ikkinchidan,  menejer  ichki  va  tashqi  holat  haqidagi  xabarlarni  to‗playdi, 
ularni ommalashtiradi va nihoyat, tashkilotning maqsadlarini tushuntiradi.
 
Uchinchidan,  menejer  jamoaning  rahbari  bo‗lib,    tashkilotning  ichki  va 
tashqi  munosabatlarini  shakllantiradi,  tashkilot  a‘zolarini  maqsadlarga  erishishga 
ruhlantiradi,  ularning  g‗ayrat-harakatlarini  muvofiqlashtirib  turadi,  tashkilot 
nomidan ish yuritadi. 
Muayyan  paytda  rahbar  qanday  boshqaruv  vazifasini  bajarayotgan 
bo‗lmasin, u har bir borada va doimo aql-zakovatini ishga soladi, faoliyat shartlari, 
usullari yoki vositalaridan foydalanaveradi. 
Odatda menejerlarni uch pog‗onaga: quyi, o‗rta va oliy darajalarga bo‗ladilar 
(7.1-rasm).