Oʻzbekiston respublikasi oliy va oʻrta maxsus ta’lim vazirligi toshkent

31.4- rasm. Valyuta taklifidagi oʻzgarishlarning real almashtirish kursiga ta’siri

Investitsion soliq kreditlari ushbu mamlakatga investitsiyalar kiritishni xorijiy sarmoyadorlar uchun foydali boʻlishiga olib keladi. Bu esa muvozanatli real valyuta kursini oshiradi va toʻlov balansida taqchillikni keltirib chiqaradi.

Chet mamlakatlardagi ragʻbatlantiruvchi byudjet-soliq siyosati bu mamlakatlardagi jamgʻarmalar darajasini kamayishiga olib keladi. Bu esa xalqaro foiz stavkasini oshiradi va kichik ochiq iqtisodiyotdagi investitsiyalar darajasini kamaytiradi.

Bunday vaziyatlarda xorijga sarmoya qoʻyish uchun taklif qilinayotgan milliy valyuta koʻpayadi va (S-I) egri chizigʻi oʻngga suriladi (31.5-rasm). Natijada muvozanatli real almashtirish kursi pasayadi, milliy mahsulotlar arzonlashadi va sof eksport koʻpayadi.

Importga tarif yoki kvotalar joriy qilish siyosati sof eksportning oshishiga olib keladi va bu hol grafikda Xn (E)1 egri chizigʻini Xn (E)2 holatiga siljishi sifatida namoyon boʻladi (30.6-rasm).

E S-I

E2

Xn(E) E1

B

Xn(E)2

A

Xn(E)1

Xn2 Xn1 Xn Xn1=Xn2 Xn

31.5-rasm.Byudjet-soliq