Oʻzbekiston respublikasi oliy va oʻrta maxsus ta’lim vazirligi toshkent

12.19-rasm. Oʻzgarmas xarajatli tarmoqning uzoq muddatli oraliqdagi taklif chizigʻi

Masalan malakasiz ishchi kuchiga talab oshgani bilan uning narxi odatda oʻzgarmaydi.

Xarajatlari oʻsayotgan tarmoq. Xarajatlari oʻsuvchi tarmoqda, tarmoq kengayishi bilan birga bir qator yoki barcha omillarga talab oshdi va bu omillarning narxi ham oshadi.

Bu yerda misol tariqasida malakali ishchi kuchini keltirish mumkin. Yoki yerga solinadigan oʻgʻitlar narxi oshsa, yerga oʻgʻitning

solinishi bir tomondan mahsulot ishlab chiqarishni oshiradi va shu bilan birga yerning qiymati ham oshadi.

Faraz qilaylik, tarmoq uzoq muddatli muvozanat holatda boʻlsin (E

nuqta) (12.20-rasm, b). Taklif chizigʻi

D₁ dan

D₂ holatga siljiganda

(qisqa muddatli oraliqda) mahsulot narxi

P₁ dan P₂

ga oʻsadi, ishlab

chiqarish hajmi esa

Q₁ dan Q₂

ga.

Tipik firma (12.20-rasm, a) narx P₂ ga oʻsganda foydani

maksimallashtirish uchun ishlab chiqarish hajmini q₁

dan q₂

ga oshiradi.

Bu siljish qisqa muddatli chekli xarajat

SMC₁

chizigʻi boʻyicha boʻladi.

Koʻrinib turibdiki, yuqori foyda tarmoqqa yangi firmalarning kirib kelishiga sabab boʻladi.

16. 
    SMC2
    

^P2

^P3 ^P1

^SMC1

P

LAC2 P₂ ^LAC1

^P1

2
^{0 q}1 q

а)

16. 
    0 ^Q
    

^{Q1 Q2 Q}3

б)