O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi toshkent davlat sharqshunoslik instituti

1. Iqtisodiy o’sish tushunchasi va o’lchanishi 

Iqtisodiy  o’sish  to’liq  bandlilik  sharoitiga  mos  keluvchi    potensial  ishlab 

chiqarish darajasini uzoq muddatli ko’payishi tendensiyasini anglatadi. 

 Iqtisodiy  o’sish  jami  taklifning  o’sishini  yoki  boshqacha  aytganimizda, 

haqiqiy va potensial YAIM hajmining oshishini bildiradi. Iqtisodiy o’sish nafaqat 

mamlakat real daromadlarining o’sishi, shuningdek, jon boshiga to’g’ri keladigan 

real daromadlarning o’sishini ham anglatadi. Shu sababli ham iqtisodiy o’sish ikki 

xil usul bilan  o’lchanadi. 

Birinchi  usulda  iqtisodiy  o’sish  real  YAIM  ni  o’tgan  davrga  nisbatan 

o’zgarishi  sifatida  aniqlanadi  va  mamlakatning  umumiqtisodiy  imkoniyatlari 

dinamkasini aniqlash uchun ishlatiladi. 

Ikkinchi  usulda  iqtisodiy  o’sish  aholi  jon  boshiga  to’g’ri  keladigan  real 

YAIM ning o’tgan davrga nisbatan o’zgarishi sifatida aniqlanadi. 

Iqtisodiy  o’sish  nazariyasi  va  modellarida  YAIM  o’rniga  SIM,  YAMD, 

SMD  ko’rsatkichlaridan  ham  foydalanilishi  mumkin.  Iqtisodiy  nazariyada  

iqtisodiy  o’sish  daromadlarni  qanday  nisbatlarda  iste’mol  va  investitsiyalarga 

bo’linishiga bog’liq deb qaraladi. 

Iqtisodiy o’sish real kattaliklarda, qiyosiy baholarda o’lchanadi..