O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi toshkent davlat sharqshunoslik instituti

Asosiy savollar 

1. Iste’mol va jamg’arish, ularning grafiklari va funksiyalari. 

2. Iste’mol va jamg’arishga o’rtacha  hamda chegaralangan  moyillik. 

3. Investitsiyalarning mohiyati, grafigi va funksiyasi.    

4. Investitsiyalar  dinamikasini belgilovchi foiz  stavkasidan boshqa omillar. 

Akselerator     modeli. 

1. 

Iste’mol va jamg’arish, ularning grafiklari va funksiyalari. 

Uy  xo’jaliklarining  iste’mol  xarajatlari  (bundan  buyon  iste’mol  deb 

yuritiladi),  yalpi  talab,  yoki    YAIMning  yakuniy  iste’molga  ko’ra  tarkibida  eng 

katta  ulushga  ega  bo’lgan  komponentdir.  Shu  tufayli  ham  iste’mol  xarajatlariga 

ta’sir  etuvchi  omillarni,  uning  o’zgarish  qonuniyatlarini  o’rganish  muhim 

ahamiyatga ega. 

Iste’mol va jamg’arish hajmini belgilovchi asosiy omil  uy xo’jaliklarining 

ishlab  topgan  daromadlari,  olgan  transfert  to’lovlari  va    to’lagan  soliqlari  bilan 

belgilanadigan  tasarrufidagi  daromadi  (DI  –  disposable  income,  yoki  Yd  ) 

ko’rsatkichidir. 

---

 Uy  xo’jaliklari  tasarrufidagi  daromadning    iste’mol  qilinmasdan  qolgan 

qismi ularning jamg’armalarini tashkil etadi.  

J.M. Keyns uy xo’jaliklarining  iste’mol xarajatlari va jamg’arishlari hajmini 

belgilovchi  asosiy  omil  ularning  ishlab  chiqarishda  ishtirok  etishdan  olingan 

daromadlari, yanada aniqrog’i tasarrufidagi daromad deb hisoblaydi 

Ma’lumki, uy xo’jaligi tasarrufidagi daromad iste’mol va jamg’arish uchun 

ishlatiladi.  YA’ni,  qancha  ko’p  iste’mol  qilinsa,  shuncha  kam  jamg’ariladi  va 

aksincha.  Iste’mol  va  jamg’arish  o’rtasidagi  o’zaro  bog’liqlik  har  xil  daromadga 

ega bo’lgan shaxslarda bir xil emas: kam daromadga ega bo’lganlar, odatda, uning 

ko’proq  qismini  iste’mol  qilib,  kamroq  qismini  jamg’aradi,  lekin  daromadlari 

oshib borishi bilan bu nisbat jamg’arish foydasiga o’sadi.