O`zbekiston respublikasi oliy va o`rta maxsus ta`lim vazirligi toshkent davlat sharqshunoslik instituti «Xorijiy mamlakatlar iqtisodiyoti va mamlakatshunoslik»

MDH mamlakatlarida yoqilg`i-energetika sanoati istiqbollari 

Bugungikundayiligatabiiyyoqilg`iishlatishmiqdoridunyobo‗yicha 

12 

milliardtonnaneftekvivalentigato‗g`rikeladi 

(taxminanbirkishiga 

2 

tonna). 

Qazibolinayotganneft, 

tabiiygaz, 

ko‗mirvauranhozirgivaqtdadunyodaasosiyenergiyamanbalarihisoblanadi. 

Agarularnishusur‘atlardaishlatishdavometsa, 

dunyodagiqazibolinayotganneftzahiralari  45-50  yilga,  tabiiygazzahiralari      70-75 

yilga,  toshko‗mirzahiralari  165-170  yilga,  qo‗ng`irko‗mirzahiralari  450-500 

yilgayetadi.

54

Shusabablihamharbirmamlakatuchunyoqilg`i-

energetikasanoatinimodernizatsiyaqilishmuhimvazifalardanbirihisoblanadi. 

BMT  ―Atrofmuhitmuhofazasivataraqqiyotxalqarokomissiyasi‖  ninghisobotida 

―Kelajakrivojlanishi,  ravnaqishundayenergiyalardanfoydalanishformasi,  ya'ni, 

atrofmuhitholatigazararyetkazmaydigan,  xavfsiz,  tiklanadigan,  kafolatlangan, 

doimiyo'sib, 

tiklanibboruvchivafoydalanishimkoniyatimavjudbo'lganenergiyalargabog'liqbo'libq

oladi‖, 

deyaqaydetilganliginie'tirofetishjoiz.

55

 

Energiyaningtiklanmaydiganmanbalarihajmiqisqarganisayinalternativenergiyamabl

arinitopish, 

ularniishlabchiqarishvaxo`jalikhayotgatadbiqetishdolzarbmasalalardanbirigaayland

i.  

MDH  mamlakatlarining  iqtisodiy  hamkorligini  yanada  mustahkamlash 

maqsadida  2008  yili  ―MDH  mamlakatlarining  2020  yilga  qadar  iqtisodiy 

hamkorligi  dasturi‖  qabul  qilingan  edi.  Ushbu  dasturga  ko`ra  yoqilg`i-energetika 

sanoatini rivojlantirish uchun quyidagi ishlar amalga oshirilishi belgilangan: 



  MDH mamlakatlari umumiy elektroenergetika bozorini shakllantirish; 



  Transmilliy transport energetika tarmoqlari rivojlantirish; 



  Jahon tajribasini o`rgangan holda gidroenergetikani rivojlantirish; 

                                                           

54

www.uzrnature.uz

/ Endilikdayurtimizdaquyoshenergiyasidansamaralifoydalaniladi

 

55

www.un.com

 

---



  Yoqilg`-energetika 

resurslari 

eksportyorlari, 

importyorlari 

va 

tranzitorlarining o`zaro hamkorlikdagi faoliyatini tashkil etish; 



  Noan`anaviy 

va 

qayta 

tiklanuvchi 

energiya 

manbalaridan 

foydalanishning texnik imkoniyatlarini oshirish; 



  Yoqilg`i-energetika  kompleksi  ishlab  chiqarish  bazasini  rivojlantirish, 

yangi energetik quvvatlarni yaratish va boshqalar.

56