O`zbekiston respublikasi oliy va o`rta maxsus ta`lim vazirligi toshkent moliya instituti

1-jadval 

Maqsadli fondlarsiz davlat budjeti xarajatlarining tarkibi 

Ko’rsatkichlar 

2013 yil 

2014 yil 

2015 yil 

2016 yil 

(prognoz) 

mlrd. 

so’m 

% 

mlrd. 

so’m 

% 

mlrd. 

so’m 

% 

mlrd. 

so’m 

% 

Davlat budjeti 

xarajatlari, 

milliard so’m 

26312  100  31582  100  37967,7  100  42721,3  100 

Ijtimoiy soha va 

aholini ijtimoiy 

qo’llab-

quvvatlash 

xarajatlari 

15573  59,2  18873  59,7  22457,0  59,1  25299,3  59,2 

---

 

 

38 

      

 

Iqtisodiyot 

xarajatlari 

2791  10,6  3385  10,7  4119,7  10,1  4507,6  10,6 

Markazlashgan 

investitsiyalarni 

moliyalashtirish 

1300 

4,9 

1500 

4,7 

1800 

4,7 

2100 

4,9 

Davlat 

hokimiyati va 

boshqaruvi 

organlari, sud 

organlari 

xarajatlari 

825 

3,1 

1000 

3,1 

1199,9 

3,1 

1324 

3,1 

Boshqa 

xarajatlar 

5813  22,0  6903  21,8  8391,1  22,0  9490,4  22,2 

 

Davlat  hokimiyati  va  boshqaruvi  organlari,  sud  organlari  faoliyati  uchun 

xarajatlar jami xarajatlar tarkibida 2013-2016 yillarda jami budjet xarajatlari 3,1 

foizni tashkil etmoqda.  

Iqtisodiyotga  davlat  tomonidan  ta’sir  ko’rsatish  vositalari  ichida  davlat 

budjetining  iqtisodiy  maqsadlardagi  harajatlari  alohida  o’rin  egallaydi.  Bu 

turkum xarajatlarga quyidagi xarajatlar kiradi: 



 

iqtisodiyot xarajatlari 



 

markazlashgan investitsiyalarni moliyalashtirish xarajatlari. 

Iqtisodiyot  tarmoqlariga  yo’naltirilgan  xarajatlar  kamayib  borish 

tendentsiyasiga  ega.  Lekin  bu  xarajatlarni  moliyalashtirishdan  butunlay  voz 

kechish  ham  maqsadga  muvofiq  emas.  Hatto  taraqqiy  topgan  bozor  sharoitida 

ham  davlat  mablag’larini  jalb  qilishni  talab  qiladigan  sohalar,  tarmoqlar, 

tadbirlar mavjud bo’ladi. 

Davlat  budjetining  xarajatlari  tarkibida  markazlashgan  investitsiyalarni 

moliyalashtirishga  mo’ljallangan  xarajatlari  alohida  o’rin  egallaydi  va 

davlatning  strategik  maqsadlarini,  ya’ni  iqtisodiyotning  hal  qiluvchi,  ustuvor 

hisoblangan  tarmoqlari  bo’lgan  –  neft,  energetika,  g’alla  yetishtirish,  paxtani 

---

 

 

39 

      

 

qayta  ishlash  sanoati  kabilarni  qo’llab-quvvatlashga  yo’naltirilmoqda.  Bu 

xarajatlar budjet xarajatlarining 2016 yilda o’rtacha 4,9 foizini tashkil qiladi.  

Umuman,  davlat  budjetidan  iqtisodiyot  xarajatlari  asosan  qishloq  va  suv 

xo’jaligi tarmog’ida faoliyat yurituvchi xo’jalik sub’ektlarini moliyaviy qo’llab-

quvvatlashga  yo’naltirilmoqda.  Shu  orqali  agrar  tarmoqda  faolyat  yurituvchi 

korxonalarni  va  xususan,  fermer  xo’jaliklarining  barqaror  faoliyatini  davlat 

tomonidan qo’llab-quvvatlash uchun zarur shart-sharoitlar yaratib byerilmoqda. 

1-jadval ma’lumotlaridan ko’rinib turibdiki, iqtisodiyot xarajatlari esa 2013 

yilda  2791  mlrd.  so’mni  tashkil  etgan  bo’lib,  jami  budjet  xarajatlarida  10,6 

foizni  tashkil  etgan.  2016  yilga  kelib  ushbu  xarajatlarning  jami  davlat  budjeti 

xarajatlaridagi  salmog’i  10,6  foizni  tashkil  etmoqda.  Lekin,  ushbu  xarajatlar 

nominal mazmunda o’sib borgan. 

Markazlashtirilgan investitsiyalarni budjetdan moliyalashtirish uchun 2013 

yilda 1300 mlrd. so’mni, 2014 yilda 1500 mlrd. so’mni, 2015 yilda 1800 mlrd. 

so’mni  va  2016  yilda  2100  mlrd.  so’mni  tashkil  etmoqda.  Bu,  o’z  navbatida, 

hozirgi  kunda  amalga  oshirilayotgan  iqtisodiyotni  modyernizatsiya  qilish  va 

yangilash,  innovatsion  texnologiyalarni  keng  joriy  qilish  bilan  bog’liq  yirik  va 

strategik  ahamiyatga  ega  bo’lgan  loyihalarni  moliyalashtirishda  budjet 

investitsiyalarining ham ahamiyati yuqoriligidan dalolat byeradi. 

Davlat  budjetidan  qishloq  xo’jaligini  moliyaviy  qo’llab-quvvatlash  tizimi 

quyidagi yo’nalishlarda amalga oshirilmoqda: 

– Qishloq va suv xo’jaligi vazirligi tasarrufidagi suv xo’jaligi tashkilotlari 

tomonidan iste’mol qilinadigan elektr-enyergiyasi to’lovlariga xarajatlar; 

–  O’zbekiston  Respublikasi  Moliya  vazirligi  huzuridagi  Sug’oriladigan 

yerlarning meliorativ holatini yaxshilash fondiga maqsadli ajratmalar; 

---

 

 

40 

      

 

–  hosildorligi  past  yerlarda  davlat  ehtiyojlari  uchun  qishloq  xo’jaligi 

mahsulotlari  ishlab  chiqaruvchi  fermer  xo’jaliklarini  moliyaviy  qo’llab-

quvvatlash uchun maqsadli mablag’lar. 

Davlat  budjetidan  iqtisodiyotni  qo’llab-quvvatlash  uchun  xarajatlari 

tarkibida  Qishloq  va  suv  xo’jaligi  vazirligi  tasarrufidagi  suv  xo’jaligi 

tashkilotlari  tomonidan  iste’mol  qilinadigan  elektr-enyergiyasi  to’lovlari  jami 

budjet xarajatlari tarkibida 2013 yilda 3,5 foizni, 2014 yilda 3,4 foizni va 2015 

yilda  3,3  foizni  tashkil  etgan.  2016  yilda  esa,  3,3  foizni  tashkil  etishi 

rejalashtirilgan. 

 

2- jadval