Oʻzbekiston respublikasi oliy va oʻrta maxsus ta’lim vazirligi toshkent moliya instituti

Internet saytlari: 

 

1. 

www.economics 

.ru(Россия иқтисод ва молия журнали) 

2. www.gov.uz  (davlat boshqaruv portali) 

3. www.lex.uz (normativ-huquqiy  me’yyoriy hujjatlar) 

4. www. stat.uz (Davlat statistika qo’mitasi) 

5. www.ziyonet.uz 

6. 

www.mаnаgment.ru

(Rossiya  menejment  fani  bo’yicha  adabiyotlar  va 

manbalar

)

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

---

636 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

III.GLOSSARIY 

 

1-mavzu. “Menejment” fanining mazmuni, predmeti, obyekti va metodi 

 

№  Atamaning 

o`zbek 

tilidagi nomi 

Atamaning 

rus tilidagi 

nomi 

Atamaning 

ingliz tilidagi 

nomi 

Atamaning o`zbek tilidagi izohi 

1 

Menejment 

Менеджмен

т 

Management  •  boshqaruv hokimiyati va 

san’ati; 

•  resurslarni boshqarish bo‘yicha 

alohida moxirlik va ma’muriy 

ko‘nikmalar tushuniladi. 

•  boshqaruv, ya’ni resurslarni, 

odamlarni boshqarish, samarali 

faoliyat olib borish va foyda 

olishni bilish, uni ko‘paytirish 

jarayonidir. 

2 

Xarajatlar 

Расходы 

Costs 

mahsulotni ishlab chiqarish 

(xizmat ko‘rsatish) va uni sotish 

xamda xodimlarga to‘lash uchun 

sarflanadigan mablag‘lardir. 

3 

Baho 

Цена 

Price 

tovar va xizmatlarning pulda 

ifodalangan qiymatidir 

4 

Menejment 

ob’yekti 

Объект 

менеджмент

а 

Мanagement 

object 

boshqariluvchi shaxslar va 

jarayonlar 

5 

Menejment 

Принципы 

Management 

boshqaruv jarayonidagi dastlabki, 

---

637 

 

tamoyillari 

менеджмент

а 

principles 

ya’ni xatti-harakat yoki 

faoliyatning asosiy qoidasi, rahbar 

g‘oyasi 

6 

Rejalashtiri

sh 

Планирован

ие 

Planning 

boshqaruv jarayonidagi 

belgilangan vazifalarni bajarish 

uchun chora-tadbirlarni ishlab 

chiqish  

7 

Nazorat  

Контроль 

Controlling 

boshqaruv jarayonidagi ishni 

to’g’ri borishini ta’minlovchi 

usullar va kuzatuvlar 

8 

Motivatsiya  Мотивация 

Motivation 

boshqaruv faoliyatidagi 

xodimlarini yanada yaxshiroq 

ishlashi  uchun beriladigan ruhiy 

omillar  

9 

Extiyoj 

Потребност

ь 

Need 

Insonning yashashi va kamol 

topishi uchun kerak bo’ladigan 

moddiy va ma’naviy resurslar 

10  Ierarxiya 

Иерархия 

Hierarchy 

boshqaruvning yuqori 

pog’onadsan quyi pog’ona tomon 

harakatlanishi 

 

2-mavzu. Menejmentning rivojlanish tarixi va hozirgi holati 

 

№ 

Atamaning 

o`zbek tilidagi 

nomi 

Atamaning rus 

tilidagi nomi 

Atamanin

g ingliz 

tilidagi 

nomi 

Atamaning o`zbek tilidagi izohi 

1 

Lavozim 

Должность 

Position 

korxona, muassasa, idora va 

tashkilotlarda biror rasmiy 

xizmatni bajarish bilan bog’liq 

bo’lgan vazifa. 

2 

Mehnatni 

ilmiy tashkil 

etish 

Научная 

организация 

труда 

Scientific 

organizati

on of labor 

ishlab chiqarishga tizimli joriy 

qilinadigan ilm-fan yutuqlari va 

ilg’or tajribalarga asoslangan 

mehnatni tashkil etish, u eng 

yaxshi texnika va odamlarni bitta 

ishlab chiqarish jarayoniga 

yig’ishga imkon beradi, material 

va mehnat resurslaridan eng 

samarali foydalanish hamda 

ishlab chiqarish faoliyatining 

---

638 

 

uzluksiz borishini ta’minlaydi, 

inson sog’lig’ini saqlashga 

yordam beradi. 

3 

Mehnatning 

vazifaviy 

taqsimlanishi 

Распределение 

труда по 

обязанности 

Distributin

g the labor 

by duty 

alohida ishchilar guruhi, ularning 

jamoat faoliyatidagi vazifalariga 

qarab taqsimlash 

4 

Xodimlar 

Персонал 

Personnel 

ishlab chiqarish yoki boshqaruv 

operatsiyalarini bajaruvchi va 

mehn at vositalaridan 

foydalanish bilan mehnat 

predmetini qayta ishlash bilan 

band bo’lgan barcha insonlar 

5 

Ilmiy 

menejment 

maktabi 

Научная школа 

управления 

Scientific 

manageme

nt school 

-Vazifani bajarishning maqbul 

usullarini topish maqsadida ilmiy 

tahlilni qo’llash. 

- Vazifani bajaruvchi eng 

maqbul xodimni tanlash va uning 

o’qitilishini ta'minlash. 

- Vazifani samarali bajarilishini 

ta'minlovchi xodimlarni zarur 

resurslar bilan ta'minlash. 

- Yuqori mehnat unumdorligini 

ta'minlash maqsadida xodimlarni 

muntazam rag’batlantirib 

turishga asoslangan va 1885-

1920 yillardagi (F. Teylor, G. 

Emerson va boshqalar) maktab 

 

6 

Mumtoz yoki 

ma'muriy 

menejment 

maktabi 

Классическая 

школа 

управления 

Classical 

school of 

manageme

nt 

1920-1950 yillarda A. Fayol, M. 

Veber va boshqalar tomonidan 

asos solingan va: 

-boshqaruv printsiplarini 

rivojlantirish. 

- boshqaruv funksiyalarini bayon 

etish. 

- tashkilotni yalpi boshqarishda 

sistemali yondoshuvni 

asoslashga taalluqli maktab 

7 

“Inson 

munosabatlari” 

maktabi 

Школа 

человеческие 

отношения 

School of 

Human 

Relations  

1950 yilda E. Meyo, R. Laykert 

va boshqalar tomonidan asos 

solingan va: 

---

639 

 

-mehnat unumdorligini oshirish 

maqsadida o’zaro 

munosabatlardan qoniqish hosil 

qiluvchi usullarni qo’llash. 

- kompaniyaning siyosati va 

istiqbolini xodimlarning xulq-

atvoriga asoslangan holda tashkil 

etishga asoslangan maktab 

8 

Zamonaviy 

menejment 

maktabi 

Современная 

школа 

управления 

Contempo

rary 

school of 

manageme

nt 

1950 yildan hozirgacha bo’lgan 

davrni o’z ichiga oluvchi G. 

Saymon,  

P. Druker, E. Deyl va boshqalar 

asos slogan va: 

- murakkab boshqaruv 

muammolarini chuqurroq 

tushunish maqsadida turli 

modellarni ishlab chiqish va 

qo’llash. 

- murakkab vaziyatlarning 

yechimi bo’yicha boshqaruv 

xodimlariga yordam beruvchi 

miqdoriy usullarni ishlab 

chiqishga yo’naltirilgan maktab 

9 

Mehnat 

taqsimoti 

Pазделение труда  Division 

of labor 

Ixtisoslashuv natijasida ko’p 

miqdorda va yuqori sifatli 

mahsulot ishlab chiqariladi. 

Bunga e'tibor qaratilishi lozim 

bo’lgan maqsadlar sonini keskin 

qisqartirish evaziga erishiladi 

10  Funksional 

yondoshuv 

Функциональный 

подход 

Functional 

approach 

Boshqaruvga tashkiliy 

mexanizmlarning eng oqilona 

yo’llarini ishlab chiqish imkonini 

beradi. Shu nuqtai nazardan 

boshqarish quyidagi 

funksiyalarni bajaradi: 

- rejalashtirish;  

- tashkillishtirish; 

- rahbarlik qilish; 

- muvofiqlashtirish; 

- nazorat qilish 

 

---

640 

 

 

3-mavzu. Menejmentning nazariy asoslari 

 

№  Atamaning 

o`zbek 

tilidagi 

nomi 

Atamaning 

rus tilidagi 

nomi 

Atamanin

g ingliz 

tilidagi 

nomi 

Atamaning o`zbek tilidagi izohi 

1 

Maqsad 

Цель 

The goal 

muddao, murod, ya'ni u yoki bu niyatga 

erishmoq uchun ko’zda tutilgan mushtarak 

orzu 

2 

Funksiya 

Функция 

Function 

biror kimsa yoki narsaning ish, faoliyat 

doirasi, vazifasi degan ma'nolarni bildiradi 

3 

Vazifa 

Задача 

Duty 

amalga oshirilishi, hal qilinishi lozim 

bo’lgan masala, o’rganilishi lozim bo’lgan, 

ko’zda tutilgan maqsad, yoki biror-bir 

topshiriq, xizmat, yumush, xizmat 

lavozimi, mansab, amal  demakdir 

4 

Boshqaruv 

funksiyasi 

Управленче

ский 

функция 

Function 

of 

Managem

ent 

u yoki bu ob'ektni boshqarishga oid  aniq 

vazifalarni hal  etishga qaratilgan bir 

turdagi ishlar majmui 

5 

Tashkil 

qilish 

Организова

т 

Organizin

g 

boshqaruv ob'ekti doirasida barcha 

boshqariluvchi va boshqaruvchi 

jarayonlarning uyushqoqligini ta'minlash 

6 

Usul 

Mетод 

Method 

tadqiqot qilish yoki ta'sir ko’rsatish 

usulidir. Tadqiqot qilish nuqtai nazaridan 

uslub deganda boshqaruv ob'ektini 

o’rganish jarayonida qo’llaniladigan 

usullar, ya'ni: 

• sistema (tizim)li yondoshuv; 

• kompleks yondoshuv; 

• tarkibiy yondoshuv; 

• integratsion yondoshuv; 

• modellashtirish; 

• iqtisodiy-matematik yondoshuv; 

• kuzatish; 

• eksperiment; 

• sotsiologik kuzatuv kabi tahlilning ilmiy 

usullari tushuniladi. 

Ta'sir ko’rsatish nuqtai nazardan esa usul 

deganda boshqarish funksiyalarini amalga 

---

641 

 

oshirish uchun boshqaruv ob'ektiga ta'sir 

o’tkazish usullari tushuniladi. Bunday 

usullarga quyidagilar kiradi: 

- funksional tizimosti ob'ektlarini 

boshqarish usuli; 

- boshqarish funksiyalarini bajarish 

usullari; 

- boshqaruv qarorlarini qabul qilish 

usullari. 

7 

Boshqaruv 

usullari 

Методы 

управление 

Managem

ent 

methods 

xodimlarga va umuman ishlab chiqarish 

jamoalariga ta'sir ko’rsatish usullari bo’lib, 

bu usullar qo’yilgan maqsadlarga erishish 

jarayonida mazkur xodimlar va 

jamoalarning faoliyatini uyg’unlashtirish 

8 

Tashkiliy-

ma'muriy 

usullar 

Организаци

онные и 

администра

тивные 

методы 

Organizati

onal and 

administra

tive 

methods 

boshqaruv organlarining o’zaro aloqada 

ishlashini, boshqaruv munosabatlarini aks 

ettirib, boshqariluvchi ob'ektlarga 

ma'muriy ta'sir ko’rsatishning butun 

mexanizmini ifodalaydi 

9 

Boshqaris

hning 

iqtisodiy 

usullari 

Экономичес

кие методы 

управление 

Economic 

methods 

of 

managem

ent 

iqtisodiy manfaatlarni samarali boshqarish 

va ulardan foydalanishga asoslanadigan 

usullar 

10  Talab 

Спрос 

Demand 

ehtiyojning pul qbilan qondirilgan qismi 

 

4-mavzu. Menejment texnologiyasi 

 

№  Atamaning 

o`zbek 

tilidagi nomi 

Atamani

ng rus 

tilidagi 

nomi 

Atamaning 

ingliz tilidagi 

nomi 

Atamaning o`zbek tilidagi izohi 

1 

Tuzilma 

Структу

ра 

Structure 

lotincha so’z bo’lib, narsalar tarkibiy 

qismlarining o’zaro bog’liq, ravishda 

joylashishi, tuzilishini bildiradi 

2 

Boshqaruv 

tuzilmasi 

Cтрукту

ра 

управле

ния 

Management 

structure 

boshqaruv maqsadlarini amalga 

oshiruvchi va funksiyalarni bajaruvchi 

bir-biri bilan bog’langan turli 

boshqaruv organlari va bo’g’inlarining 

majmui 

3 

Boshqarish 

Блок 

Management 

boshqarishning ayrim yoki qator 

---

642 

 

bo’g’ini 

управле

ния 

unit 

funksiyalarini bajaruvchi mustaqil 

strukturasi bo’limlaridir 

4 

Chiziqli 

rasmiy aloqa 

Линейн

ый 

официал

ьный 

контакт 

Linear official 

сontact 

rahbarlik to’laqonli bo’lib, quyi organ 

quyi faoliyatga doir barcha masalalarga 

daxldor bo’ladi 

5 

Konglomerat  Конглом

ерат 

Conglomerate  Turli strukturalarni birgalikda qo’shib 

olib borilishini anglatadi. Bunday 

strukturani yirik korporatsiyalarda, 

ya'ni chiziqli, funksional, dasturli 

maqsadli strukturalarning birgalikda 

amal qilishida ko’rish mumkin 

6 

Korxona 

Предпри

ятие 

Enterprise 

yuridik shaxs huquqlariga ega bo’lgan 

xo’jalik sub'ekti bo’lib, o’ziga tegishli 

yoki to’liq xo’jalik hisobidagi mulkdan  

foydalanish asosida mahsulot ishlab 

chiqaradi, sotadi yoki almashadi, ishlar 

bajaradi, xizmatlar ko’rsatadi 

7 

Firma 

Фирма 

Firm 

Korxonadan farqli o’laroq, ishlab 

chiqarish va noishlab chiqarish 

sohalarida turli-tuman tadbirkorlik 

faoliyatini bildiradi. Bunday nomni 

sanoat korxonasi, davolash muassasasi 

uchun ham, qurilish tresti va 

vositachilik tashkiloti  uchun ham, 

savdo va konsullik faoliyati uchun 

ham, xodimlar tayyorlash va 

malakasini oshirish, sayyohlik va 

boshqa tashkilotlar uchun ham nisbatan 

ishlatish mumkin 

8 

Lizing 

firmalar 

Лизинго

вые 

компани

и 

Leasing 

companies 

Salohiyati qudratli xo’jalik tizimi 

yetarlicha moliyaviy vositalari 

bo’lmagan boshqa bir korxonaga 

mashina-uskunalar va boshqa 

mulklarni shartnoma asosida muayyan 

muddatga berib turadi. Muddat 

tugagandan so’ng ijarachi bu mulkni 

qoldiq qiymati bo’yicha sotib olish 

huquqiga ega  bo’luvchi firmalar 

9 

Konsalting 

Консалт Consulting 

ishlab chiqarishning turli muammolari 

---

643 

 

firmalar 

инговые 

фирмы 

firms 

yuzasidan maslahatlar beradi, 

loyihalash bilan shug’ullanadi, xo’jalik 

yuritishning yangi shakllariga o’tish, 

boshqaruv tizimlarini takomillashtirish 

va shunga o’xshash faoliyat turlariga 

ko’maklashuvchi firmalar 

10  Venchur 

firmalari 

Фирмы 

венчурн

ого 

капитал

а 

Venture 

capital firms 

kichik biznesning bir turi bo’lib: ilmiy-

muhandislik ishlari; yangi texnika, 

texnologiya, tovar namunalarini 

yaratish; tijorat ishini tashkil etish 

usullarini ishlab chiqish va amaliyotga 

joriy etish; yirik firmalar va davlat ijara 

kontrakti buyurtmalarini bajarish; 

ishlab chiqarishni boshqarish bilan 

shug’ullanadi 

 

 

5-mavzu. Tashkilotlar va ularni boshqarish 

 

№  Atamani

ng 

o`zbek 

tilidagi 

nomi 

Atamanin

g rus 

tilidagi 

nomi 

Atamaning ingliz 

tilidagi nomi 

Atamaning o`zbek tilidagi izohi 

1 

Investor 

Инвестор  Investor 

biron-bir faoliyatga, korhonaga foyda 

olish maqsadida uzoq muddatli 

kapital kiritishni amalaga oshiruvchi 

hususiy tadbirkor, tashkilot yoki 

davlat 

2 

Venchur 

firma 

Венчурна

я фирма 

Venture firm 

tijorat bilan shug'ullanuvchi ilmiy-

tehnik firma, yangi tehnologiyalar va 

mahsulotlarni daromadlarni avvaldan 

belgilamagan holda ishlab chiqish va 

qыllash bilan shug'ullanadi 

(tavakkalchilikka asoslangan kapital 

qo’yilmasi) 

3 

Aksiya 

Акция 

Stock 

aksiyadorlik jamiyati tomonidan 

chiqariluvchi hamda uning egasi, 

aksiyadorlik jamiyatining a'zosiga 

jamiyatni boshqarish va foydadan 

dividend olish huquqini beruvchi 

---

644 

 

qimmatbaho qog'oz 

4 

Virtual 

zavod 

Виртуаль

ный 

завод 

Virtual factory 

boshqa boshqa hududlarda joylashgan 

va strategic alyans tarkibiga kiruvchi 

yetkazib beruvchilar va hamkor 

firmalar tomonidan amalga 

oshiriladigan, ishlab chiqarish 

faoliyatining tashkillashtirish shakli 

5 

Qo`shma 

korxona 

Cовместн

ые 

предприя

тия 

Joint ventures 

biror bir biznes yuritish uchun ikkita 

korxona tomonidan tuziladigan 

mustaqil firma 

6 

Ishlab 

chiqarish 

tizimi 

Производ

ственная 

система 

Manufacturing 

System 

korxonaning operatsion resurslaridan 

kiritilayotgan ishlab chiqarish omilini 

(“kirish”) korxona tomonidan 

tanlangan mahsulotga (“chiqish”) 

aylantirish maqsadida foydalanadigan 

tizimdir 

7 

Konversi

ya 

Преобраз

ование 

Conversion 

korxonaning umuman boshqa turdagi 

mahsulot ishlab chiqarishga o'tishi 

8 

Konsern 

Концерн  Concern 

turli tarmoqlardagi mustaqil 

korhonalarning ishtirok etish tizimi, 

qo’shma tadqiqotlar, patent-lisenziya 

kelishuvlari, moliyalashtirish, ishlab 

chiqarish hamkorligi vositasida 

birlashuvi 

9 

Korxona

ning 

tijorat 

sirlari 

Торговые 

секреты 

компании 

Company's trade 

secrets 

korxonaning ishlab chiqarish, 

texnologiyalar, boshqaruv va boshqa 

turdagi faoliyati bilan bog'liq, oshkor 

qilinishi korxona manfaatlariga zarar 

yetkazishi mumkin bo’lgan, davlat 

sirlariga aloqasi bo’lmagan 

ma'lumotlar.  

10  Holding 

kompani

yasi 

Холдинго

вая 

компания 

Holding company  o’z  kapitalidan boshqa 

kompaniyalarni boshqarish, ularga 

rahbarlik qilish va dividend olish 

maqsadida ularning aksiyalarini sotib 

olishda foydalanuvchi aksiyadorlik 

kompaniyasi 

 

 

 

---

645 

 

 

 

6-mavzu. Zamonaviy menejer 

 

№  Atamaning 

o`zbek 

tilidagi 

nomi 

Atamani

ng rus 

tilidagi 

nomi 

Atamaning 

ingliz 

tilidagi nomi 

Atamaning o`zbek tilidagi izohi 

1 

Mehnat 

Труд 

Labor 

insonning aqliy va jismoniy qobiliyatini 

ishga slogan holda biron bir faoliyat 

bilan shug’ullanish jarayoni 

2 

Xodim 

Cотрудн

ик 

Employee 

biror idora yoki muassasada ishlovchi 

kishi, xizmatchi 

3 

Xodimlarni 

boshqarish 

Управле

ние 

персона

лом 

Staff 

management 

korxonada band bo’lgan kishilar 

salohiyatini rivojlantirish va undan 

samarali foydalanish, ularning normal 

(mo’tadil) faoliyat ko’rsatishi uchun 

zaruriy shart-sharoit yaratish bo’yicha 

o’zaro bog’langan tashkiliy-iqtisodiy va 

ijtimoiy tadbirlar tizimi 

4 

Samaradorli

k 

Эффект

ивность 

Efficiency 

korxona uchun maksimal qiymat 

yaratish maqsadiga yo`naltirilgan 

faoliyat natijasini aks ettiruvchi 

kategoriya 

5 

Shaxsiy 

tajriba 

yig`ilishi 

Личный 

опыт 

Personal 

experience 

ishchi bir hil jarayonni ko`p takrorlashi 

natijasida olinadigan ustachilik va o`z 

ishlab chiqaruvchanligi oshishi 

6 

Ish vaqti 

zahirasi 

Потрать

те время 

Reserve time 

ishlar boshlanishining erta va kech 

muddati oralig`ida yotgan, ishlar 

bajarilishi kechiktirilishi mumkin 

bo`lgan vaqt 

7 

Real 

daromad 

Реальны

й доход 

Real income 

Nominal daromadning xarid qobiliyati 

8 

Nominal 

daromad 

Номина

льный 

доход 

Nominal 

income 

Ma’lum davr mobaynida bajarilgan ish 

uchun olingan daromad 

9 

Mehnat 

shartnomasi 

Трудово

й 

договор 

Labor 

contract 

tadbirkor va ishga kiruvchi shaxs 

o’rtasidagi kelishuv, unga ko’ra 

xodimning mehnat vazifasi, ish joyi, 

lavozimi, oylik ish haqi, ish boshlash 

vaqti va hokazolar belgilab beriladi 

---

646 

 

10  Mehnat 

unumdorlig

i 

Произво

дительн

ость 

труда 

Labour 

productivity 

insonlar ishlab chiqarish faoliyatining 

samaradorligi; hodim moddiy ishlab 

chiqarish sohasida ish vaqti birligida 

ishlab chiqargan mahsulotlar miqdori 

yoki mahsulot birligini ishlab chiqarish 

uchun sarflangan vaqt bilan o’lchanadi 

 

 

 

7-mavzu. Boshqaruv mehnatini tashkil qilish 

 

№  Atamanin

g o`zbek 

tilidagi 

nomi 

Atama

ning 

rus 

tilidag

i nomi 

Atamaning 

ingliz 

tilidagi nomi 

Atamaning o`zbek tilidagi izohi 

1 

Evristik 

mehnat 

Интуи

тивна

я 

работ

а 

Intuitive 

work 

hammadan avval rahbarlar va mutaxasislarning 

mehnatidir, u ijodiy aqliy faoliyatining tabiati, 

ularning psixofiziologik mohiyatini to’liq 

darajada aks ettiradi 

2 

Ma’muriy 

mehnat 

Адми

нистр

ативн

ая 

работ

а 

Administrati

ve work 

aqliy mehnatning o’ziga xos turi bo’lib, uning 

vazifaviy belgilanishi odamlar harakati va hulqini 

ularning mehnat faoliyatlari jarayonida bevosita 

boshqarishdan iborat bo’ladi 

3 

Operator 

mehnati 

Oпера

тор 

труда 

Operator 

labor 

asosan texnik ijrochilarning ishlab chiqarish va 

boshqaruv jarayonlarini axborotli ta’minlash 

uchun zarur bo’lgan stereotipli (bir xildagi), 

takrorlanuvchi operatsiyalarni bajarish bo’yicha 

mehnatidar 

4 

Anketali 

va og’zaki 

so’rovlar 

Опрос

ы и 

устны

е 

прось

бы 

Surveys and 

verbal 

requests 

xodimning uning mehnati qanchalik ratsional 

tashkil qilinganligi haqidagi fikrini o’rganish 

maqsadida o’tkaziladi 

5 

Axborot 

bilan 

ishlash 

Работ

а с 

медиа 

Working 

with the 

media 

o’zini o’zi boshqarishning vazifasi sifatida, 

boshqa vazifalar o’rtasidagi muhim bog’lovchi 

bo’g’in 

---

647 

 

6 

Ish 

Дело 

Work 

tabiat va inson tomonidan birlashgan 

xarakterlarining ob’ektiv natijasi 

7 

Mehnat 

jadalligi 

Интен

сивно

сть 

труда 

Intensivenes

s of labour 

jonli mehnatning jiddiyligi yoki murakkabligi 

darajasi 

8 

Jamoaviy  

shartnoma 

Колле

ктивн

ый 

контр

акт 

Team term 

yollanma ishchilarning mehnat sharoiti va hayoti, 

shuningdek ular mehnat qiladigan tashkilotning 

faoliyati bilan uzviy bog‘liq keng masalalarni 

tartibga soluvchi shartnoma turi 

9 

Taklif 

Предл

ожени

я 

Supply 

bozorga kelib tushgan va kelib tushishi mumkin 

bo’lgan tovar va xizmatlar 

10  Munosabat

lar 

Отно

шение 

Attitudes 

qadriyatlarni yuzaga chiqaruvchi turli usullar 

namoyon  bo‘lishi jarayoni 

 

8-mavzu. Mehnat jamoalari xodimlarini boshqarish 

 

№ 

Atamaning 

o`zbek 

tilidagi nomi 

Atamaning 

rus tilidagi 

nomi 

Atamanin

g ingliz 

tilidagi 

nomi 

Atamaning o`zbek tilidagi izohi 

1 

Axborot 

Информац

ия 

Informati

on 

ma'lumot va xabarlar to’plami bo’lib, mazmunan 

yangilik unsurlariga ega bo’ladi va boshqaruv 

vazifalarini hal etish uchun o’ta zarurdir 

2 

Oddiy tizim 

Простая 

система 

Simple 

system 

Axborot paydo bo’lgan joydan iste'mol joyiga 

keltiriladi. Bunday axborot telefon orqali yoki 

signallar vositasida kelib tushishi mumkin. Bu 

turdagi axborot tizimi quyi boshqaruv bosqichiga 

to’g’ri keladi 

3 

Axborotlar 

tizimi 

Информац

ионная 

система 

Informati

on system 

murakkab tizim bo’lib, o’z ichiga turli hujjatlarni, 

axborot oqimi, aloqa kanallari, texnik vositalar va 

avtomatik boshqaruv tizimlarini oladi 

4 

Kommunikat

siya 

Коммуник

ация 

Communi

cation 

kishilar o’rtasidagi o’zaro axborot almashuv 

jarayoni 

5 

Norasmiy 

kommunikat

siya 

Неформал

ьная 

коммуник

ация  

Informal 

communi

cation 

rahbar atrofidagi shov-shuvlar, rahbarning 

xizmatga doir bo’lmagan shaxsiy aloqalari, 

norasmiy kanallar bilan axborot almashuvlari 

kiradi 

6 

Ichki 

kommunikat

siya 

Внутрення

я 

коммуник

Internal 

communi

cation 

korxona ichidagi bo’limlar o’rtasidagi, korxona 

ichki faoliyatini yurgizish uchun zarur bo’lgan 

axborot almashuvi 

---

648 

 

ация 

7 

Kommunikat

sion jarayon 

Коммуник

ационный 

процесс 

Communi

cative 

process 

ikki va undan ortiq odamlar o’rtasidagi axborot 

almashish jarayon 

8 

Filtrlash 

Фильтров

ание 

Filtering 

qabul qiluvchiga yanada qulaylik yaratish 

maqsadida axborotni maslahatlashgan holda 

o’zgartirish 

9 

Iqtisodiy 

axborotlar 

Экономич

еские 

информац

ии 

Economic

al 

informati

on 

Iqtisodiy jarayonlarga aloqador bo’lgan barcha 

turdagi axborotlar 

10  Operatsion 

menejment 

Операцио

нный 

менеджме

нт 

Operation 

managem

ent 

korxonaning asosiy mahsulotni ishlab chiqarish va 

yetkazib berishga yo`naltirilgan, operatsion 

tizimlarini loyihalashtirish, ekspluatatsiya qilish va 

mukammallashtirish bilan bog`liq bo`lgan faoliyat