Oʻzbekiston respublikasi oliy va oʻrta maxsus ta’lim vazirligi toshkent moliya instituti

 

Maqsad 

Ahamiyati 

Muddat 

(yil) 

Amaliy tadbirlar 

Muddati 

(qaysi 

vaqtga) 

Nazorat 

Yirik 

korxona-ning 

iqti-sodiyot 

bo’-yicha di-

rektor o’rinbo 

sari bo’lish 

Yuqori  

2022 

Universitetning 

iqtisodiyot fakultetini  

tugatish 

2012 

 

Amaliy ish tajribasini 

olish  

2015 

Iqtisodiy bo’lim rahbari 

bo’lish 

2017 

 

O’zini  o’zi  boshqarishning  keyingi  pallasi  –  menejerning  shaxsiy  vaqtini 

rejalashtirishdir  (4–jadval)  Bunda  eng  qimmat  boylik-vaqtdan  ratsional  foydalanish 

ta’minlanadi:  yo  mavjud  vaqtni  unumli  faoliyat  uchun  qo’llash  (  eng  katta  mezon) 

yoki  qo’yilgan  maqsadlarga  vaqtni  kamroq  sarflash  bilan  erishish  (eng  kichik 

mezon). 

---

487 

 

Rejalashtirish  maqsadlarni  amalga  oshirishga  tayyorgarlik  va  vaqtni 

turkumlashtirish (tartibga solish)ni bildiradi. 

Rejalashtirishga  vaqtni  sarflanishini  ko’payishida  ularni  ijro  etish  uchun  zarur 

vaqt qisqaradi, bu  provordida umuman  vaqtni qisqarishiga  olib  keladi. Rejaviy  davr 

(yil, oy, kun )ning 1%ga yaqinini rejalashtirishga sarflash tavsiya etiladi. 

Shaxsiy vaqtni rejalashtirish qoidalari mavjud: 

-vaqtni sarflanishini  uning haqida aniq tasavvurga ega bo’lish uchun sinchiklab 

rejalashtirish; 

-  ish  kuning  faqat  60%  ni  reja  bilan  qamrab  olish,  20%  ni  ko’zda  tutilmagan 

muammolarni  hal  qilish  va  20%  esa  ijodiy  faoliyatga,  shu  jumladan  malakani 

oshirishga qoldirish; 

-hamma vaqt boshlangan ishni oxirigacha etkazish; 

-vazifalarning faqat bajarsa bo’ladigan hajmini rejalashtirish; 

- rejalarning egiluvchanligini ta’minlash; 

-rejalarda nafaqat harakatlarni, balki kutilgan natijalarni ham qayd etish; 

- ishlarni bajarish uchun aniq muddatlar va vaqtli me’yorlarni belgilash; 

-muhimni  shishilinchdan  ajrata  bilish  va  shishilinch  ishlarning  hukmronligidan 

qochish; 

-rejalarni  ishlarni  to’liq  va  o’z  vaqtida  amalga  oshirilishi  nuqtai  nazaridan 

doimiy ravishda nazorat qilish va tuzatishlar kiritish; 

-shaxsiy vaqtdan foydanalishni rejalashtirish; 

-yirik  vazifalarni  hal  qilish  uchun  vaqtning  katta  uzluksiz  davrlarini  va 

kichiklarni esa– kichik masalalar uchun zaxira qilib qoldirish; 

-unumsiz faoliyatga iloji boricha kamroq vaqt ketishi ustidan nazorat qilish; 

- muqobil rejalashtirish va yaxshi variantni qidirib topishga harakat qilish; 

-o’z rejalarini hamkasblari bilan muvofiqlashtirish. 

Umumiy  rejalashtirish  doirasida  vaqtni  rejalashtirish  tegishli  uzoq  muddatli 

(strotegik) maqsadlarga qaratiladi, u o’z navbatida operativlarga bo’linadi. Shaxsiy va 

kasbiy  maqsadlarga  erishish  uchun  vaqtni  belgilashda  uni  afzalroq  taqsimlash  va 

ishlarning maqsadga muvofiq nisbatiyligini olish mumkin. 

Ishbilarmonlik hayotida quyidagi rejaviy davrlar o’zlarini oqlaganlar: 



 uzoq muddatli (3 - 5  yoki ko’proq yillar); 



 

o’rtacha muddatli ( 1-  3 yillar) 



 joriy (1 kun - 3 oy -   chorakli, oyli, o’n kunli, haftali, kunlik rejalar). 

Vaqtni  rejalashtirish  yopiq  tizimdan  iborat  bo’ladi,  unda  rejalarning  alohida  

turlari o’rtasidagi yaqin aloqa kuzatiladi. Masalan, uzoq muddatli rejalar o’rta va aniq 

muddatli rejalar, joriy davr rejalari va kunlik rejalarda aniqlanib olinadi. 

Hayotning rejasi rejalashtirish jarayonining boshlang’ich nuqtasi bo’ladi. Uning 

asosida  yaqin  yillarga  reja  tuziladi,  keyingi  asosida  esa-  yillik.  Shundan  keyin 

choraklarda  bo’lish  amalga  oshiriladi,  yillik  rejani  bajarilishi  ustidan  nazorat  qilish 

uchun tegishli reja tuziladi. 

Yil  davomida  vaqtning  teng  oraliqlardan  keyin  o’tgan  davrdagi  hodisalarning 

o’ylab ko’rish va zarur bo’lganda o’zgartirishlar kiritish yoki muddatlarni ko’chirish 

(oraliq nazorat) tavsiya etiladi. Har bir chorakning oxirida keyingi davrga mo’ljallarni 

---

488 

 

belgilash va undan qaysi vazifalarni chiqarib tashlash, qaysini  –  ko’chirish, qaysini 

esa– qo’shishni belgilash zarur. 

Rejalar, agar ya’na erkin rejalashtiruvchi vaqt deb ataluvchi belgi- lansa, hamda 

qo’shimcha  va  ko’zda  tutilmagan  vazifalarni  hal  qilish  uchun  vaqtning  zaxiralari 

ko’zda tutilsagina , haqiqiydirlar. 

Haftali  reja  kelguvsi  davrni  yanada  batafsilroq  bashoratlashni  ko’zda  tutadi. 

Oylik  rejadan  kelib  chiqqan  holda  haftadagi  barcha  ishlarning  kun  tartibi  ularni  ijro 

etish  uchun  zarur  vaqtni  ko’rsatish  bilan  tuziladi.  Vaqtni  rejalashtirish  tizimidagi 

so’nggi  va  g’oyatda  muhim  bosqich-  kunlik  rejadan  iborat  bo’ladi  va  u  haftali  reja 

asosida  quriladi.Unda  kun  davomida  qanday  ishlar  qilinishi  kerakligi  belgilaniladi, 

buning ustiga oldindan rejalashtirilgangacha ko’zda tutilmaganlar qo’shiladi. 

Shunday  qilib  rejalashtirish  umumiy  vazifalarni  har  xil  harakatlarni  vaqtda 

taqsimlash uchun xususiylarga asta-sekin joylashtirishni ko’zda tutadi. 

Barcha rejalar yozma ko’rinishda tuzilishlari kerak, chunki miyada saqlanadigan 

rejalar  osonlik  bilan  rad  qilinadilar,  yozma  rejalar  esa  xotirani  bo’shatilishini 

ta’minlaydilar  va  ishga  o’zini  o’zi  undashning  ruhiy  samarasiga  egalar.  Ishga  doir 

faollik  maqsadga  qaratilganroq  va  mo’ljallangan  dasturga  qat’iy  rioya  qilinganroq 

bo’ladi. 

Keyin  menejer  tomonidan  ishlab  chiqilgan  rejalarni  amalga  oshirilishi  kerak. 

Rahbar  mehnatini  ratsional  tashkil  qilish  ishlarini  bajarishda  ustivorliklarni