O`zbekiston respublikasi oliy va o`rta maxsus ta`lim vazirligi toshkent davlat texnika universiteti “Geologiya qidiruv” fаkultеti “Nеft va gazni qayta ishlash ob’ektlari” kаfеdrаsi «korroziyadan himoya qilish»

Мис пўлатларга қўшилганда уларнинг минерал кислотали муҳитлардаги бардошлилигини оширади.
Титан ва ниобий TiC ва Nb карбидларини ҳосил қилиш орқали қаттиқ эритмадан углеродни сиқиб чиқаради. Уларнинг киритилиши пўлатларнинг локал коррозия кўринишларига бўлган чидамлилигини оширади.
S, Pb, Se элементлари қотишмаларга механик ишлов беришни яхшилаш мақсадида киритилади. Al ва Si лар қотишмаларнинг иссиқликка чидамлилигини ошириш мақсадида, ноёб металларнинг (бор ва цирконий) микроқўшимчалари қотишмаларнинг механик хоссаларини яхшилайди.
Шундай қилиб, конструкцион материалларнинг коррозион бардошлили-гини оширишнинг энг муҳим ва самарали йўналиши коррозияга қарши легирлаш ҳисобланади.


11.4. Темир асосидаги иссиқликка чидамли қотишмалар.
Темир асосидаги қотишмалар юқори ҳароратларда кенг қўлланилади. Иссиқликка чидамли қотишмалар газ коррозиясига ҳам бардошлидир. Бироқ ҳозирги замонавий технологиялардан орқада қолмаслиги учун уларга яна қўшимча талаблар қўйилиши табиийдир. Яъни, улар яхши коррозион кўрсаткичлар билан бир қаторда муҳим механик, технологик, физик ва кимёвий хоссаларга ҳам эга бўлиши талаб қилинади.
Хромли пўлатларнинг иссиқликка бардошлилиги улар таркибидаги хромнинг миқдорига ҳам боғлиқ (11.3-жадвал).
11.3-жадвал
Пўлатдаги хром миқдорининг иссиқбардошликка таъсири

№	Хром миқдори, масс %	Ишончли ишлаш ҳарорати, ^оС
1.	5–6	600–650
2.	14–15	800
3.	17	1000
4.	25	1100
5.	30	1200

Таркибидаги хром миқдори 4–6% бўлган хромли пўлатлар яримиссиқ-бардош ҳисобланади. Нисбатан арзонлиги ва углеродли пўлатларга нисбатан коррозион бардошлилиги сабабли бундай пўлатлар крекинг қурилмаларини, буғ қозонларини, аммиак синтез қилиш жиҳозларини тайёрлашда кенг қўлланилади.
Бъзи пўлатларнинг иссиқликка чидамлилиги ва иссиқликка бардошлилиги 11.4-жадвалда келтирилган.