O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi toshkent moliya instituti “ ijtimoiy fanlar

Birinchi.  «Saylovoldi  tashviqoti»  tushunchasini  aks  ettirgan  quyidagi  yangi  definitiv 
me’yor  saylov  qonunchiligida  mustahkamlandi:  «saylovoldi  tashviqoti  –  saylov  kampaniyasi 
davrida  amalga  oshiriladigan  va  saylovchilarni  deputatlikka  nomzodni  yoki  siyosiy  partiyani 
yoqlab ovoz berishga undashga qaratilgan faoliyat». 
Ushbu qoidaning qonunchilikka kiritilishi birinchidan, saylovoldi tashviqotining mazmun-
mohiyatidan aholini xabardor etsa, ikkinchidan, saylovoldi tashviqotining o‘ziga xosligi, ob’ekti 
va sub’ekti, amalga oshirish tartibi haqida ham aniq ma’lumot beradi.  
Saylovoldi tashviqoti nomzodlar va siyosiy partiyalar uchun o‘z imkoniyatlarini namoyon 
qilish  yo‘lidagi  o‘ziga  xos  muhim  siyosiy  jarayon  hisoblanadi.  O‘zbekiston  Respublikasi 
Konstitutsiyasi va saylov qonunchiligining asosiy vazifasi siyosiy kurashning adolatli, xolisona, 
ochiq  va  oshkora  olib  borilishi  uchun  barcha  nomzodlarga  teng  imkoniyat  va  kafolatlarni 
yaratish  orqali  siyosiy  plyuralizm,  ya’ni  fikrlar  erkinligi  va  xilma-xilligi  asosidagi  sog‘lom 
raqobatni  ta’minlashdan  iboratdir.  SHundan  kelib  chiqqan  holda  saylovoldi  tashviqoti 
tushunchasining  aniq  ta’rifini  ishlab  chiqilishi  va  uni  qonun  hujjatlarida  mustahkamlanishi 
mazkur jarayondagi turli bahsli masalalarning oldini olish va tushunmovchiliklarni bartaraf etish 
hamda saylovlarni  demokratik  andozalarga mos  holda  amalga  oshirilishini ta’minlashga  xizmat 
qiladi. 
Xorijiy  mamlakatlarning  bu  boradagi  tajribasiga  e’tibor  qaratsak,  Ispaniya,  Kanada, 
Meksika kabi mamlakatlar qonunchiligida saylovoldi tashviqotiga aniq ta’rif berilgan. AQSH
126
, 
YAponiya
127
,  Fransiya
128
,  Polsha
129
,  Belorussiya
130
va  Xindiston
131
  kabi  mamlakatlar  saylov 
qonunchiligida ham saylovoldi tashviqotining boshlanishi va yakunlanishi bilan bog‘liq qoidalar 
mavjud bo‘lsa-da, aynan saylovoldi tashviqotining yagona ta’rifi mavjud emas.