O„zbekiston respublikasi oliy va o„rta-maxsus ta‟lim vazirligi toshkent moliya instituti g. Xamdamova, O. Astanakulov, A. Matchanov

 

13.6-rasm

. 
ITTKI xarajatlar yo‟nalishlari 
(milliard AQSH dollarida)
194
 
Yaponiyada ITTKI ni moliyalashtirish manbalarining asosiy qismini xususiy 
kompaniyalar (1998 yilda 80% gacha) tashkil qiladi. Davlat xarajatlarining ulushi 
AQSh va Yevropa mamlakatlarinikidan ancha pastroq, buning ustiga xususiy 
kompaniyalar va davlatning tashqi savdo va sanoat vazirligi (TSSV) tomonidan 
belgilab beriladigan umummillat ustuvorliklari bo‘yicha maxsus fondlar va 
dasturiy tadqiqotlar shaklidagi sa‘y-harakatlarining birlashtirilishi katta ahamiyat 
kasb etadi. Ustuvor ilmiy yo‘nalishlarga investitsiyalarning o‘sish sur‘atlari 
194
http://ec.europa.eu/growth/industry/innovation/factsfigures/scoreboards/index_en.htm

---

326 
bo‘yicha Yaponiya jahonda birinchi o‘rinni egallab turibdi. Undan tashqari, 
Yaponiyada xususiy firmalarga ilmiy laboratoriyalar va tajriba korxonalarining 
uskunalari, shuningdek davlat muassasalarining tadqiqot natijalari, jumladan ilmiy-
texnikaviy axborotlarning berilishi amaliyoti keng qo‘llana boshladi. Muhim 
innovatsiyalarni ishlab chiqishda eng yangi texnologiyalar asosida yangi 
mahsulotlarni chiqarayotgan xususiy firmalarga 3 yildan 5 yilgacha bo‘lgan 
muddatga kattagina (50% gacha) soliq imtiyozlari beriladi. Yaponiyada 
amortizatsiya ajratmalarini differentsiatsiyalash keng qo‘llanmoqda. 
Prognozlarga ko‘ra mazkur soha 2019 yilga kelib ITTKI harajatlari eng 
yuqori darajada sarflanadigan tarmoqqa aylanadi. 
 
13.7-rasm. 
2006-2012 yillardajahon venchur kapitali bozoridagi 
investitsiyalar hajmi, mln. AQSh doll
195
 
 
Venchur biznesning samaradorligini oshirish uchun so‘nggi yillarda sanoati 
rivojlangan mamlakatlarda tahlikali investitsiyalarni diversifikatsiyalash ro‘y 
195
Шадиева Д.Х. Роль венчурного финансирования в инновационном развитии экономики// Молия. - 
Ташкент, 2014.-№ 1. - С.43 .