O'zbekiston respublikasi oliy va o'rta maxsus ta'lim vazirligi toshkent temir yo'l muhandislari instituti

Mashg‘ulotni о‘tkazish. Mashg‘ulot tuzilmalar doimiy joylashgan joyda bevosita yoki tо‘satdan «Ogohlantirish» ishorasi bо‘yicha boshlanishi mumkin. Buning uchun shaxsiy tarkibga xabar berish va yig‘ish, texnikalarni olib chiqish va ularni ishga tayyorgarligini tekshirish kerak.
Tuzilmalarning boshliqlariga taktik vazifani tekshirish tavsiya etiladi: bunda vazifani anglab olish, sharoitni baholash, qaror qabul qilish, qо‘l ostidagilarga vazifalar qо‘yish va ularning harakatlarini tashkil etish uchun zaruriy vaqt beriladi. Mashg‘ulot rahbari tuzilmalar boshliqlarining qarorlarini tinglaydi va tasdiqlaydi, kerak bо‘lgan paytda sharoitni chuqurroq mushohada etib, ular yordamida eng maqsadga muvofiq qaror qabul qiladi.
Mashg‘ulot rahbari shaxsan va о‘z yordamchilari orqali obyektdagi radiatsiyaviy, kimyoviy, biologik holatning о‘zgarishini, odamlar jarohati texnikani ishdan chiqishini kо‘zda tutgan holda mashg‘ulotlarni kuchaytirib boradilar.
Mashg‘ulot rahbari, sharoitga qarab tuzilma boshliqlaridan yangi qarorlar, buyruqlar qabul qilishga, qо‘l ostidagilarga yangi vazifalar qо‘yishga va ulardan о‘ziga xos harakatlar qilishga erishadi. Tuzilmalardagi fuqarolar asbob-uskunada, texnikada va mexanizmlarda о‘z mutaxassisligi bо‘yicha amaliy vazifalarni bajaradilar. Mashg‘ulotlar, tuzilmalarni shikastlanish о‘chog‘idan olib chiqish, fuqarolarni tibbiy, texnikani esa maxsus ishlovdan о‘tkazish bilan tugallanadi. Sо‘ngra maxsus taktik mashg‘ulotlar tahlil qilinadi.
Komanda-shtab mashg‘ulotlari - FVDTning shtab boshliqlarini, FM xizmat boshliqlarini, obyektlarning komanda-boshliqlar tarkibini о‘z funksional burchlarini bajarishga, birgalikda tayyorlashning asosiy shakllaridan biridir.
Komanda-shtab о‘quv mashg‘ulotlarining ma’zmuni – barcha mashq qatnashchilarining aholi va hududlar muhofazasini tashkil etish, iqtisodiyot tarmoqlari barqarorligini ta’minlash bо‘yicha tarmoda avariya, halokat, tabiiy ofat yoki ommaviy qirg‘in qurollar qо‘llanilishi tufayli sodir bо‘lishi mumkin bо‘lgan favqulodda vaziyatlarda (uning miqiyosini va texnologik xususiyatlarini hisobga olgan holda) aniq, sharoitdan kelib chiqqan holda tasarruflaridagi kuch va vositalarini boshqarishdan iborat. О‘quv mashqlari rahbariyat tarkibi о‘z qо‘l ostidagilarni boshqarishda kо‘nikmalar hosil qilishiga, favqulodda vaziyatlarni oldini olishga va uning oqibatlarini bartaraf etishga, yuzaga keladigan sharoitni tо‘g‘ri baholay bilishga imkon beradi.
Komanda-shtab о‘quv mashqlarini yuqori saviyada olib borilishi uchun, mashq mavzusi, uning maqsadi, mashq savollarini tayyorlashda me’yoriy-huquqiy hujjatlar, О‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining qarorlari, О‘zbekiston Respublikasi fuqaro muhofazasi boshlig‘ining buyruqlari hamda Vazirlik hay’ati yig‘ilishining qarorlari asos qilib olinishi zarur hisoblanadi. О‘quv mashqini olib borish uchun, mashqni о‘tkazish rejasi, mashqga rahbarlik qilish tartibi, bajariladigan tadbirlar rо‘yxati va mazmuni, moddiy texnik ta’minot rejasi va boshqa hujjatlar tayyorlanadi.
Komanda-shtab mashg‘ulotining maqsadlari har xil bо‘lishi mumkin. Bulardan asosiylari: rahbarlarni va komanda boshliqlarining obyekt FM tadbirlarini bajarishda nazariy bilimini va amaliy mahoratini oshirish, xodimlar, tuzilmalar va qо‘shinlar bilan о‘zaro harakat qilishini ta’minlashdan iborat.