O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi toshkent moliya instituti “moliya” kafedrasi

R
и
= F : (K
айл
+ K
ас
+ A
ном
) 
Bu erda: 
R
и
– XYuSning iqtisodiy rentabelligi, 
biznesning rentabelligi; 
F
– yillik foyda; 
K
айл
– XYuS aylanma kapitalining miqdori 
(qiymat baholarida); 
K
ас
– XYuS asosiy kapitalining miqdori 
(qiymat baholarida); 
A
ном
– XYuS nomoddiy aktivlarining miqdori 
(qiymat baholarida); 
XYuS moliyaviy resurslaridan foydalanish samaradorligini tahlil qilishda 
uning moliyaviy barqarorligi, to’lovga layoqatli-ligi va likvidliligini xarakterlovchi 
ko’rsatkichlardan chetda qolmaslik kerak. Bu erda ham o’zining mazmuniga ko’ra 
sof moliya-viy va iqtisodiy ko’rsatkichlar qo’llaniladi. Sof moliyaviy ko’r-
satkichlar qatoriga absolyut va muddatli likvidlik koeffitsient-larini kiritish 
mumkin bo’lib, ular yordamida XYuS ning po-tentsial to’lov qobiliyati 
baholanadi: 
K
авс
 = (P + QQ) : M
км
 
K
муд
 = (P + QQ + DQ) : M
км
 
Bu erda: 
K
авс
– absolyut likvidlilik koeffitsienti; 
K
муд
– muddatli likvidlilik koeffitsienti; 
P
– hisobvaraqlardagi va XYuS kassasidagi 
pullar; 
QQ
– likvidli qimmatli qog’ozlar; 
DQ
– mobilizatsiya qilingan debitorlik qarzlari; 
M
км
– XYuSning qisqa muddatli majburiyatlari. 

---

42 
XYuS ning pul mablag’lari va moddiy resurslarining pulli (qiymat) bahosi 
aralashadigan ko’rsatkich joriy likvidlik koef-fitsientidir (qoplash koeffitsienti). U 
quyidagicha hisoblanadi: