O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi toshkent davlat iqtisodiyot universiteti sh. Sh. ShOdmonov, E. G‘. Nabiev, U. V. G‘afurov iqtisodiyot nazariyaSI

Yil boshiga YaMMning yillik hajmi Yil oxiriga

a) o‘sib boruvchi iqtisodiyot

Амортизация

Yalpi

investitsiyalar

Истеъмол ва давлат сарфлари

Капитал ҳажми

Капитал ҳажми

Yil boshiga YaMMning yillik hajmi Yil oxiriga

b) turg‘un iqtisodiyot

Амортизация р

Yalpi

investitsiyalar

Истеъмол ва давлат сарфлари

Капитал ҳажми

Капитал ҳажми

Yil boshiga YaMMning yillik hajmi Yil oxiriga

v) qisqarayotgan iqtisodiyot
5-chizma. Yalpi investitsiya hamda amortizatsiya nisbati o‘zgarishining iqtisodiyotga ta’siri.

Yalpi investitsiyalarning iste’mol qilingan kapitalni qoplash fondi hajmidan ham oz bo‘lishi yil oxirida kapital miqdorining qisqarishiga va, buning oqibatida, iqtisodiyot ko‘rsatkichlarining pasayib ketishiga olib keladi.

4. Jamg‘arma va investitsiya o‘rtasidagi muvozanatni ta’minlash muammolari

Jamg‘arma va investitsiya o‘rtasidagi makroiqtisodiy muvozanatga erishish barqaror iqtisodiy o‘sishning sharti hisoblanadi. Biroq, bu muvozanatga erishish doimo oson kechavermaydi. Bunga sabab investitsiya darajasi hamda jamg‘arma darajasining boshqa-boshqa jarayon va holatlarga bog‘liqligi hisoblanadi.

Investitsiya va jamg‘arma o‘rtasidagi muvozanatni ta’minlash borasida bir qator nazariy qarashlar farqlanadi. Bu borada eng avvalo klassik iqtisodchilarning qarashlarini ko‘rib chiqamiz.

Klassik iqtisodchilar nuqtai nazaridagi eng markaziy holat – bu ular tomonidan foiz stavkasining ham investitsiyaning, ham jamg‘armaning funksiyasi sifatida qaralishi hisoblanadi (6-chizma).

r S=S(r)

r₂

E

r₀

r₁ I=I(r)

0 S₀=I₀ S, I