O‘zbekisтon respublikasi oliy va o’rta maxsus ta’lim vazirligi "тiqximmi" milliy tadqiqotlar universiteti «Yer resurslarini boshqarish» fakulteti

Kurs ishini bajarish uchun ko‘rsatmalar:
1. Kartaning nomi va karta haqidagi ma’lumotlarni (nomi, beti, kim tomonidan tuzilganligi, nashr qilingan vaqti va qayerda nashr qilinganligi, kimlarga mo‘ljallanganligi) yozish. Kartaning masshtabi va proyeksiyasini aniqlash. Kartaning mazmuniga ko‘ra (ilmiy-ma’lumotnomali, o‘quv va boshqalar) va imkoniyatga qarab, foydalanish maqsadini (ko‘rgazmali, qidiruv ishlarida, xonada ishlash uchun) aniqlash.
2. Kartaning mazmun elemenlariga ta’rif berish:
Gidrografik tarmoqlar – daryolar (ser suv, qurigan), ko‘llar va suv omborlarining tasniflanish qoidalari; kartada tasvirlangan suv ob’ektlarining o‘lchovlari (kartaning masshtabigi ko‘ra daryo uzunligi ... sm, suv omborlari va ko‘llarning maydoni ... kv.mm);
relyef – tasvirlanish usullari (gorizontallar, balandlik va chuqurlik otmetkalari, gipsometrik usullar); rel’ef qirqimini tasvirlashda shkalalarning ahamiyati (pog‘onalar soni, qatorlarning (interval) o‘sib borish xususiyati; shkalalrning ko‘rinishlari: tekis – notekis, uzluksiz – pog‘onali); gipsometrik tasvirlarning o‘ziga xos xususiyatlari yoki balandlik-chuqurlik pog‘onalarining bo‘yalishi (qanday ranglardan foydalanilgan, balandlik o‘zgarishiga qarab ranglarning o‘zgarishi); rel’efning boshqa shakllari uchun shartli belgilar;
o‘simlmiklar va tuproqlar – kartada tasvirlanishi va tasvirlanish xususiyatlari;
aholi punktlari – tasniflanish qoidalari (aholining soni, joylashuvi va tarqalishi); miqdorli pog‘onalarning tuzilishi (pog‘onalarning ko‘rinishlari, pog‘onalar uchun qancha holatlardan foydalanilgan);
yo‘l tarmoqlari – yo‘l tarmoqlarining turlari va ularning tasvirlanish usullari;
3. Kartaning maxsus mazmuni: a) Mavzuli kartaning asosini tashkil qilgan soxalar va ularni tasvirlashda ishlatilgan usullar; b) Kartani tasvirlashda foydalanilgan miqdor va sifat ko‘rsatkichlar; v) Kartani jixozlashda ishlatilgan rang yoki shtrixlar va ularning maqsadga muvofiqligi.
4. Kartaning mazmunini boyitishda foydalanilgan qo‘shimcha ma’lumotlarni aniqlash (diagrammalar, grafiklar, profillar, rasmlar, qirqimlar, matnlar, qo‘shimcha kartalar, jadvalli ma’lumotlar, masshtab ko‘rinishlari va h.k. lar).
5. Тaxlil qilinayotgan kartaning o‘quvchanligi, ko‘rinishi va mazmunining boyligini baxolash.