O’zbekiston respublikasi oliy va o’rta maxsus ta’lim vazirligi termiz davlat universiteti o’zbek filologiyasi fakulteti “O’zbek tili va adabiyoti” kafedrasi



Download 0,84 Mb.
bet164/166
Sana03.08.2021
Hajmi0,84 Mb.
#137551
1   ...   158   159   160   161   162   163   164   165   166
Bog'liq
O'zbek tilini sohada qo'llanishi UMK

Atamaning

Atamaning

Atamaning

Atamaning ma’nosi

o‘zbek

rus tilida

ingliz tilida




tilida

nomlanishi

nomlanishi




nomlanishi






















Adabiy til

Литературны

Literary

umumxalq tilining




й язык

language

ishlangan, sayqal berilgan,










ma’lum bir me’yorga solingan










shakli.













Atama

Термин

Term

termin, fan-texnika, kasb-










hunarga oid bir ma’noli so‘z.













Gap

Предложение

Sentence

muomalaning eng kichik










birligi, mazmun va grammatik










jihatdan shakllangan, nisbiy










tugallangan fikr.













Grafika

Графика

Graphics

tilshunoslikda yozuvni










o‘rganadigan bo‘lim.













Sheva

Диалект

Dialect

ma’lum bir hududdagina










ishlatiladigan so‘zlar.













Fonetik

Фонетическое

Phonetic

tovush o‘zgarishiga uchragan

yozuv

письмо

writing

so‘zlarning yozilishi.













Nutq

Речь

Speech

fikrni so‘z orqali ifodalash










qobiliyati, mahorati.













Abzats

Абзац

Paragraph

xat boshi, satr boshi.













Tezis

Тезис

Thesis

ilmiy asar, maqola, ma’ruza










va shu shakldagi asosiy








































g‘oyalarning qisqacha ifodasi






















Termin

Термин




Term

umumadabiy tilning maxsus
















vazifa

bajaruvchi

bir

turi
















bo‘lib,

ishlab

chiqarish,

fan
















va

texnika




tiliga

mansub
















lisoniy birlik, bir so‘z yoki
















birikmadir.



















Terminologi

Терминология




Terminology

muayyan







fanning




ya










tushunchalar




tizimi

bilan
















o‘zaro

munosabatda bo‘lgan
















terminlar

jami

sifatida
















ta’riflanadi.Terminologiya –
















fan-texnika,










ishlab
















chiqarishning xilma-xil soha
















va

terminlar




majmui,

ya’ni
















yig‘indisidir.







Masalan,
















matematika

terminologiyasi,
















tibbiyot

terminologiyasi,
















iqtisodiyot




terminologiyasi
















va boshqalar.



















Terminologi

Упорядочение




Regulating

terminlarni







to‘plash,




k tizimni

системы




terminology

sistemalashtirish,




ilmiy




tartibga

терминологии




system

nuqtai nazardan tadqiq etish.




solish
































































Semantik

Словообразо-




Organizing by

o‘zbek

tilshunosligida




so‘z




yoki leksik-

вание




semantic or

ma’nosining




o‘zgarishi,




semantik

семантически




lexical-

ma’noning







ko‘chishi,




м, лексико-




semantic










yo‘l bilan




polisemantik




so‘zlarning




семантически




ways







yasash




ba’zi

ma’nolari

orasidagi




м путем



















bog‘lanish







uzilib,





































ayrimlarining

maxsuslanishi
















orqali

yangi




so‘zning

hosil
















bo‘lishi.








































Morfologik

Морфологи-




Morphologic

leksemalar hosil

qilishning




usul

ческий метод




method

keng

tarqalgan yo‘llaridan
















biri

bo’lib,

affikslar

orqali
















so‘z yasash.

































































































Sintaktik

Синтакси-

Syntactic

mustaqil

ma’noli

ikki

va




usul

ческий метод

method

undan ortiq so‘zlarni bir-biri













bilan

grammatik

jihatdan













birlashtirib ifodalash usuli.






















Fakt

Факт

Fact

ma’lumbir

haqiqatga xizmat













qiluvchi manba.

























Maqola

Статья

Article

nutq, kichik asar. Toʻplam,













jurnal, gazeta uchun yozilgan













yoki ularda bosilgan, hajmi













katta boʻlmagan ilmiy yoki













publitsistik asar


































Tahrir

Редактирован

Edit

yozma




ishni,

asarni







ия




tuzatishlar kiritib yaxshilash,













tuzatish.































Sodda gap

Простое

Simple

bir ega-kesim birligidan










предложение

sentence

iborat gap.




























Takroriy

Повторное

Repeating

bir soʻzning takroridan iborat




soʻz

слово

word

boʻlgan soʻz.

















































Tasviriy

Изобразитель

Figurative

soʻzni obrazli qilib aytish.







ifoda

ное

phrasing






















выражение














































Sintaktik

Синтаксическ

Syntactic unit

soʻz

birikmasi,

gap,

gap




birlik

ое единство




boʻlagi.

































































































Leksika

Лексика

Lexicon

tildagi

barcha

soʻzlar










yigʻndisi.































Maqol

Пословица

Proverb

Hayotiy tajriba

asosida

xalq










tomonidan yaratilgan, odatda










ixcham

tugal

ma’noga

ega










boʻlgan,

ixcham,

obrazli,










tugal

ma’noli




va

hikmatli










ibora.































Esse

Эссе

Essay

erkin kompozitsiyali uncha










katta

boʻlmagan nasriy

asar










bo‘lib,

esseda

narsa

va










hodisalarga yoki shaxsga oid










subyektiv fikr bayon qilinadi.



















Taqriz

Рецензия

Review

adabiy

tanqid

janri bo’lib,










arab tilida ijobiy baho degan










ma’noni

anglatadi va yangi










badiiy, ilmiy yoki ilmiy-










ommabop

asar

tahlili










hisoblanadi.

























Maqola

Статья

Article

publitsistik uslubga xos janr










bo‘lib,

unda




kundalik










ijtimoiy

hayotda




roʻy










berayotgan voqea-hodisalar










tahlil




qilinadi;

nazariy,










ommaviy







jihatdan










umumlashtiriladi;

davlat










siyosati,

iqtisodiyot,

texnika,










fan




va




madaniyatda










erishilgan yutuqlar ilgʻor ish










tajribalari aks

ettiriladi,

turli










nuqsonlar tanqid qilinadi.
































































Rezyume

Резюме

Resume

fransuzcha soʻz

bo’lib,










yozilgan,

aytilgan

yoki










oʻqilgan

narsaning

qisqa










holatda aks ettirish, qisqacha










xulosa,




biror




narsaning










yakuniy natijasi.


































Annotatsiya

Аннотация

Annotation

kitob,




maqola




va










boshqalarning

mazmuni,










ahamiyati

haqida

qisqacha










ma’lumot, qisqacha ta’rif

























Abzats

Абзац

Paragraph

matnning

bir

xat

boshidan










keyingi




xat

boshigacha










bo‘lgan qismi.































Tezis

Тезис

Thesis

ma’ruza,




ma’lumot,










xabarning asosiy mazmunini










qisqacha aks ettirish.

























Xususiy

Частные

Private

tashkilotlarda




matnning

hujjatlar

документы

documents

o‘ziga

xosligi,

betakrorligi,










mazmun

bayoni




erkin










bo‘ladigan hujjatlardir.

























Namunaviy

Образцовые

Exemplary

boshqaruvning

muayyan

bir

hujjatlar

документы

documents

vaziyatlari bilan bog‘liq

bir-










biriga o‘xshash va ko‘p










takrorlanadigan




masalalar










yuzasidan tuzilgan

matnlarni










o‘z

ichiga




oladigan










hujjatlardir.





































Qolipli

Шаблоны

Model

odatda,










oldindan

hujjatlar

документы

documents

tayyorlangan

bosma




ish










qog‘ozlariga

yoziladigan









































































hujjatlardir.











































Adres

Адрес

Address

pochta

jo‘natmalari

(xat















xabar,

buyum

va

pul













jo‘natmalari kabilar) ustidagi













yozuv bo‘lib, unda jo‘natma













yetib

borishi

zarur

bo‘lgan













joy

(qayerga),

uni

oluvchi













shaxs yoki muassasa (kimga)













nomi va jo‘natuvchi haqidagi













ma’lumotlar




(jo‘natuvchi













adresi) ko‘rsatiladi.








































Hisobot

Отчет

Report

muayyan




vaqt




uchun













rejalashtirilgan

ish




yoki













vazifa,







topshiriqlarnig













bajarilishi,

amaliy

dolzarb













ishlar,

xizmat

va




ilmiy













safarlar




yakuni




haqida













ma’lumot beruvchi hujjatdir.




























Bayonnoma

Протокол

Protocol

turli

yig‘ilish,

kengash

va













boshqa

tur

anjumanlarning













borishini,













majlis













qatnashchilarining chiqishlari













va

ular




qabul




qilgan













qarorlarni

aniq,

siqiq

holda













qayd qiluvchi rasmiy hujjat.




























Tasdiq xati

Утвердитель

Confirmation

ma’lum




bir

muassasa







ное письмо

letter

tomonidan







yuborilgan










iltimos

va

so‘rovlarga

javob

























tarzida










yoziladigan













xatlarning bir turi.




























Ilova xat

Письмо-

Appendix

xatni qabul qilib oluvchilarni







приложение

letter

jo‘natiladigan




hujjatlar













haqida yozma xabardor qilish













uchun qo‘llanuvchi qisqacha






























































































xabar qog‘ozi.

















































Axborot xati

Информацион

Information

ma’lum




tashkilot




yoki










ное письмо

letter

shaxsni













amalga
















oshirilayotgan

tadbiridan
















xabardor qilish.





































Muloqot

Общение

Communica

kishilaroʻrtasidagifaoliyatehtiy










tion

ojlaridankelibchiqadiganbogʻl










anishlarrivojlanishiningkoʻpqi

























rralijarayonidir.








































Kommunik

Коммуника-

Communica

lotincha




“communicatio”




atsiya

ция

tion

soʻzidan kelib chiqqan boʻlib










umumiy qilmoq,

bogʻlamoq).

























Fikr

almashuv,




aloqa.













Haqiqatda




konkret




nutq













sharoiti










tinglovchiga













soʻzlovchi

aytayotgan

voqea













hodisani




tezroq,

osonroq













tushunishga

yordam

beradi,













kommunikatsiyani

























tezlashtiradi.








































Integrallash

Функция

Function of

biznes

tashkilotlarining

turli




uv

интегрализаци

integration

xil funksiyalari

oʻrtasidagi




funksiyasi

и




oʻzaro munosabatlarni amalga













oshirishdir.














































Biznes

Бизнес-

Business



biznesni




yuritish,




muloqot

общение

Communica

tashkilotning

boshqaruvi,










ixtiyoriy

tashkilotni




rasmiy

























tion

ishlariga

rahbarlik qilish

va













shu

kabilarni







rasmiy













maqsadda




yuboradigan

va













qabul




qiladigan




barcha













xabarlarni







ifodalashda













ishlatiladi.





































Ichki

Внутреннее

Internal

Insonlar tashkilot ichida bir-




muloqot

общение




birlari bilan muloqot qilishlari



























































































Communica

hisoblanadi.

























tion




















































Tashqi

Внешнее

External

Tashkilotdagi




xodimlar




muloqot

общение

Communica

tashkilotdan




tashqaridagi










shaxslar

bilan

muloqotlari






















tion

hisoblanadi.








































Monologik

Монологическ

Monologue

(yunoncha monos bir,

yakka;




nutq

ая речь




logos soʻz, nutq) soʻzlovchini













oʻz

oʻziga

yoki

oʻzgalarga













qaratilgan,

javob

talab













qilmaydigan nutqi











































Dialogik

Диалогическа

Dialogue

Ikki

yoki

bir

necha

kishi




nutqt

я речь




oʻrtasidagi

ogʻzaki

muloqot,













suhbat.























































lotincha

contextus

qoʻshilish,




Кontekst

Контекст

Context

ulanish,

bogʻlanish)

faqat




kontekstgina har

bir soʻzning

























konkret

ma’nosiga

oydinlik













kiritadi


























































(lotincha




differentia

farq,







Differensiall

Дифференциа

Differentiate

tafovut)




biror

narsani




oʻrganishda

uning

tarkibiy




ash

ция










qismlarini




bir-biridan




























farqlamoq, tarkibiy

qismlarga













ajratmoq.














































Qisqa

Сервис

Short message

mobil

telefonlar




orqali







xabarlar

коротких

xabarlarni

joʻnatish va qabul




xizmati

сообщений

service

qilish imkoniyatidir.






















(SMS)

(СМС)
























































































Telekonfere

Телеконферен

teleconferenc

ikki

yoki

undan

koʻproq




nsiya

ция

odamlar

oʻrtasida

joylardagi







e

elektron

muloqotdir.



































































Videokonfer

Видеоконфере

videoconferen

Ikki

yoki

undan

ortiq




ensiya

нция

foydalanuvchilar,

ikki

yoki










ce

undan ortiq

joylar oʻrtasidagi

























real vaqtdagi

video sessiya

























Mimik

Мимическая

Mimic

aniq imo-ishora, ma’noli




pantomima

пантомима

pantomime

qarash,




ragʻbatlantiruvchi













yoki iliq tabassum.





































Diksiya

Дикция

diction

(lotincha dictio talaffuz qilish)













- har bir boʻgʻin, tovush,













soʻzni toʻgʻri va aniq talaffuz













etishning aniqlik darajasi.


































Ekstralingvi

Экстралингви

Extralinguist

- tilga




bogʻliq

boʻlmagan




stik omillar

стические

ic factors

shart-sharoitlar hisoblanadi.







факторы





























































tovushlarningpaydo boʻlishi va




Fonetika

Фонетика

phonetics

ularning

akustik xususiyatini




oʻrganuvchi

tilshunoslik

























boʻlimi.





























































Teaching


Download 0,84 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   158   159   160   161   162   163   164   165   166




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish