O’zbekiston respublikasi oliy va o’rta maxsus ta’lim vazirligi termiz davlat universiteti amaliy matematika kafedrasi

19.2.Arxivator bilan ishlash

Arxivatorlarning bugungi kunda mavjud bo`lgan barcha, shartli ravishda fayl, dasturiy va diskli deb ataluvchi spektrlarini uch guruhga bo`lish mumkin.

Biz faqat fayl arxivatorlarini ko`rib chiqamiz. Ularga ZIP, LHARC, ARJ, RAR va boshqa dasturlar kiradi. Bunday arxivatorlar bir arxiv fayliga bir yoki bir necha fayllarni joylash imkonini beradi, lekin bu ma'lumotlardan, ular ochilmasdan foydalanish mumkin emas. Buning uchun yana bir maxsus dastur - arxivator mavjud. Hozir asosan, joylash va ochish funksiyalari birlashgan, arxivatorlar qo`llaniladi.

O`zi ochib oladigan arxiv – bu bajaruvchi dastur, bir vaqtning o`zida ham arxivni, ham uning ochilishi uchun dasturni o`z ichiga oladi, shunday ekan foyda-lanuvchi oddiy ishga tushirish bilan ushbu arxiv tarkibini chiqarishi mumkin. O`zi ochiladigan arxiv, qachonki kompyuterda arxivni ko`chirishni amalga oshirishda arxivator o`rnatilmagan holatda foydalaniladi.²³

Ko`ptomli arxiv – bir necha tomdan iborat bo`lgan arxiv. Arxivli tom – arxiv faylining parchasi bo`lib, uni qismlarga “ajratish”da olingan. Ko`ptomli arxiv, agar arxiv fayli ancha katta o`lchamga ega bo`lganda va to`plagichga joylashmagan holatlarda yaratiladi. Bunday holatda uzun arxiv fayli, uning joylashishi uchun zarur bo`lgan disket soniga qarab bir necha tomlarga bo`linadi. Bir arxiv faylining barcha tomlari odatda bir xil nomga ega va nomining kengayishi bilan farq qilishi mumkin. Ko`p tomli arxivni bo`lib arxivlash uchun, barcha tomlar bir papkaga nusxa ko`chiriladi va birinchi bo`lib “bosh” tomni ishga tushiradi. Shuningdek izma- iz, tomlar qanday yaratilgan bo`lsa, shu tartibda disketlarni disk chiqaruv-chiga kiritib qo`yish mumkin.

Yaxlit fayl – uzluksiz tuzilgan strukturadagi arxiv fayli. Fayl guruhlarini arxivlashda, agar qisqartirish har bir dastlabki faylga alohida qo`llanilsa, unda olingan arxiv yaxlit hisoblanmaydi. Bu holatda arxiv o`lchami kattaroq.