O’zbekiston respublikasi oliy va o’rta maxsus ta’lim vazirligi termiz davlat universiteti biologiya kafedrasi


- rasm.Qovoq poyasining naylari (Cucurbita pepo)



Download 3,95 Mb.
Pdf ko'rish
bet67/260
Sana31.12.2021
Hajmi3,95 Mb.
#200446
1   ...   63   64   65   66   67   68   69   70   ...   260
Bog'liq
botanika

 
 
 
 - rasm.Qovoq poyasining naylari (Cucurbita pepo): 
A - teshikli; B - to’rsimon; V - spiralsimon; G - xalqasimon. 
 
Yog’ochlik  tarkibidagi  mexanik  to’qima  libriform  yoki  yog’ochlik  deb  ataladi.  Ko’pchilik  gulli 
o’simliklar yog’ochligi tarkibiga asosiy parenxima ham kiradi. Uning hujayralari butun yog’ochlik 
bo’ylab tarqaladi yoki uni atrofidan o’rab oladi, yoki naylarning bir tomonidan tik qatordan iborat 
parenxima  hujayralarini  hosil  qiladi.  Birlamchi  va  ikkilamchi  yog’ochlik  farq  qilinadi.  Birlamchi 
yog’ochlik  o’simlikning  birlamchi  tuzilishidan,  birlamchi  yon  meristemalar  prokambiydan  kelib 
chiqadi.  Uning  elementlari  mayda,  kuchsiz,  yog’ochlangan  naylardan,  ya’ni  halqasimon  va  spiral 
naylardan iborat proteksilemani hosil qiladi. Keyinroq hosil bo’lgan  yog’ochlik elementlari ancha 
yirik  bo’lib,  metaksilema  deb  ataladi.  Ikkilamchi  to’qimalar  o’simlik  organlarini  eniga  o’sishini 
ta’minlaydi. 
Floema (lub). Lub tarkibiga ham o’tkazuvchi element elaksimon naylar, mexanik to’qima va asosiy 
to’qima  hamda  ba’zan  boshqa  elementlar  (sut  naylari,  smola  kanallari)  kiradi.  Elaksimon  naylar 
lubning  funktsional  va  muhim  morfologik  elementi  hisoblanadi.  Ularning  vazifasi  plastik 
moddalarni  o’tkazishdan  iboratdir.  Elaksimon  naylar  mayda  teshiklarga  ega,  ularni  odatda 
elaksimon  teshiklar  deyiladi.  Elaksimon  naylar  ikki  tomonlama  teshiklarga  ega  bo’lganligi  uchun 
elaksimon kanallar ham deb yuritiladi.  
Elaksimon  elementlarning  ikki  turi  farq  qilinadi.  Ancha  sodda  tuzilishli  lub  paporotnik  va  ochiq 
urug’li  o’simliklarda  uchraydi.  Ular  uchi  o’tkirlashgan  uzun  (nina  barglilardi  1,5–4,8mm) 
elaksimon hujayralardan iborat bo’lib, elaksimon maydoni hujayraning  yon devorlarida tarqalgan. 
Bundan  tashqari,  yo’ldosh  hujayralarga  ham  ega  emas  hamda  yetilgan  hujayralardan  yadro 
uchratiladi. Ikkinchi turdagi elaksimon elementlar lub boylamlari bo’ylab, cho’zilib yotuvchi uzun 
elaksimon plastinkalarga ega bo’lgan elaksimon naylardan tashkil topgan. Elaksimon naylar yonida 
yo’ldosh hujayralar ham qatnashadi.  


 
38 
 

Download 3,95 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   63   64   65   66   67   68   69   70   ...   260




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish