O’zbekiston respublikasi oliy va o’rta maxsus ta’lim vazirligi tatu xorazm filiali elektronika va sxemalar fanidan

O’ZBEKISTON RESPUBLIKASI OLIY VA O’RTA MAXSUS TA’LIM VAZIRLIGI

TATU XORAZM FILIALI ELEKTRONIKA VA SXEMALAR FANIDAN

MUSTAQIL ISHI

MAVZU: “ELEKTR ZANJIRLARINING ASOSIY PASSIV ELEMENTLARI VA ULARNING IDEAL VA REAL MODELLARI.”

XORAZM-2021

REJA:

1. ELEKTR ZANJIRLARI.

2. ELEKTR ZANJIRLARINING ASOSIY PASSIV ELEMENTLARI.

3. IDEAL VA REAL MODELLARI.

Elеktrotеxnika fani dеb – elеktr enеrgiyasi xosil qilib, uni amaliy maqsad-lar uchun foydalanish yo`nalishlarini o`rganadigan fanga aytiladi. Xozirgi paytda elеktr enеrgiyasi ma`lum b0`lgan barcha enеrgiyalardan farqli o`laroq sanoatda, tran- sportda, qishloq xo`jaligida, maishiy xizmatda va xalq xqjaligini barcha soxalari-da aloxida tеngi yo`q o`rin egallaydi. Bu enеrgiyani ustunlik tolmonlari shundaki;

1. 
   uni xoxlagan enеrgiya turiga aylantirish mumkin, yoki xoxlagan enеrgiyani elеktr enеrgiyasiga aylantirish mumkin,
   
2. 
   eng sodda va arzon moslamalar yordamida elеktr enеrgiyasini juda katta tеzlik bilan istalgancha miqdorda va xoxlagancha uzoq masofalarga uzatish mumkin,
   

v) ekologik jixatdan toza, atrof muxitni ifloslantirmaydi, xidi yo`q, rangi yo`q, o`zidan chiqindi chiqarmaydi.

1. 
   Elektr zanjirlari deb, elektr toki hosil qiluvchi va uni olinishini ta`minlash uchun berk yo`l hosil qiladigan qurilmalar yig`indisiga aytiladi.
   

Elektr zanjiri, asosan elektr energiyasining manbai YE elektr energiyasi iste`molchisi-R, birlashtiruvchi simlar hamda zanjirni ulab-uzish uchun moslama (ulagich) - U kabi elemetlardan tashkil topgan

Elektr zanjiri elementlari passiv va aktivga bo`linadi. Barcha elektr energiya manbalari

aktiv elementlar hisoblanadi, ular EYUKni ma`lum miqdori Bilan harakterlanadi.

Elektr energiya issiqlikka aylanadigan zanjir elementi qarshilik R yoki o`tkazuvchanlik g Bilan xarakterlanadi. Bunday elementlar passiv elementlar deb ataladi.

Aktiv elektr zanjirlari passiv elementlardan tashqari, elektron yoki yarimo`tkazgichli asboblardan tashkil topadi, ularda kirish signali energiyani o`zgarish jarayonini boshqaradi. Bu energiya esa manbadan keladi.

Real elementlarni modellari elektr energiyasi ideal manbalari va ist`yemolchilari tushunchasidan foydalanishga asoslanadi. Masalan: rezistivli, induktivli va sig`imli elementlar, yana tok va kuchlanish manbalari.