O`zbekiston respublikasi oliy va o’rta maxsus ta’lim vazirligi, surxondaryo viloyati kasbiy ta`limni rivojlantirish va muvofiqlashtirish hududiy boshqarmasi oltisoy tuma ni 2-sonli kasb-hunar maktabi

5. Kuchlanishi 1000 V gacha kuchlanishli havodagi elektr uzatish liniyalarini montaj qilish texnologiyaxi


Havo liniyasi o‘rmon va ko‘kalamzorliklardan o‘tgan hollarda kesib o‘tuvchi daraxt va o‘simliklarni qirqish shart emas. Solqilik yoki og‘ishning eng katta bo‘lgan joyida o‘tkazgichdan daraxtlar, butalar va boshqa o‘simliklargacha bo‘lgan masofa l m dan kam bo‘lmasligi shart.
Liniya tayanchlari o‘rnatiluvchi chuqurlar mexanizatsiyalashgan usulda parmalash mashinalarini qo‘llagan holda qaziladi. Cho‘qqiliklarda ularni qazish portlatish usulida amalga oshirilishi mumkin. Bir ustunli tayanchlarni o‘rnatishda chuqurlar tayanchning liniya yo‘nalishidan chiqib ketmasligi uchun aniq to‘g‘ri chiziq bo‘yicha qaziladi. Parmalash paytida parmani tutuvchi ustun qat'iy tartibda vertikal holatda joylashtiriladi. Chuqurlar bevosita tayanchning o‘rnatilishidan oldin qaziladi.
Havodagi elektr uzatish liniyalarining tayanchlari transport va piyodalarning harakatlanishiga to‘sqinlik qilmaydigan qilib joylashtiriladi. Transportning urilish xavfi bo‘lgan joylarda tayanchlar maxsus temirbeton to‘siqlar bilan himoyalanadi.
Tayanchlarning uchlarini yerga kiritish chuqurliklari (3.l-jad- val) ularning balandliklari, ulardagi o‘tkazgichlarning soni, yer qatlamining holati va, shuningdek, yer ishlarini bajarish usuliga bog‘liq holda aniqlanadi.
Burchak tayanchlarining tirsaklari liniya burilish burchagining bissektrisasi bo‘ylab joylashtiriladi. O‘rnatilgan tayanchlarga ularning tartib raqami va o‘rnatilgan yilini ko‘rsatuvchi yozuv qayd etiladi. Tirsaklar, kronshteynlar va izolatorlar tayanchni ko‘tarishdan oldin o‘rnatiladi. Izolatorlar montajdan oldin sinchiklab ko‘zdan kechiriladi va ularning defektlilari brak sifatida ajratiladi. Izola- torlar singan va ko‘chgan joylarga ega bo‘lmasligi shart. Ularni me- tall predmetlar yordamida tozalashga ruxsat etilmaydi. Shtirli izolatorlar alif shimdirilgan pakliya o‘ralgan ilgak yoki shtirga qattiq burab kiritiladi. 1htirli izolatorlarning o‘qlari vertikal ko‘rinishda joylashtiriladi.