O'zbekiston respublikasi oliy va o'rta maxsus ta'lim vazirligi sh. Shodmonov, T. Jo'Rayev

 
Asosiy tayanch tushunchalar
 
Iqtisodiy muvozanatlik 
- iqtisodiy jarayonlarda uning ikki tomonining bir-biriga 
tengligidir. Bunga misol mavjud iqtisodiy resurslar va jamiyat ehtiyojlarining bir-biriga teng 
kelishi. 
Iqtisodiy mutanosibliklar 
— iqtisodiyot turli tomonlari va sohalari, iqtisodiy faoliyat 
natijalarining o'zaro miqdoran va tarkiban mos kelishi. 
Iqtisodiy inqiroz 
- ishlab chiqarish hajmining keskin tushib ketishidir. 
Iqtisodiy sikl 
ishlab chiqarishning bir iqtisodiy inqirozdan yoki cho'qqidan ikkinchisi 
boshlangunga qadar takrorlanib turadigan to'lqinsimon harakati. 
Turg'unlik (depressiya) 
— ishlab chiqarishning bir joyda depsinib turishini bildiradi va bu 
fazada iqtisodiy faollik jonlanipsh uchun shart-sharoit vujudga kelish nihoyasiga yetadi. 
Jonlanish 
iqtisodiy siklning ishlab chiqarishning arqaror kengayib borishiga o'tishini 
xarakterlovchi fazasi. 
Yuksalish 
- iqtisodiy siklning iqtisodiyotda to'liq bandlikka erishilishi, ishlab chiqarishning 
inqirozdan oldingi darajadan ham ortib ketishi va to'lovga layoqatli talabning kengayib borishini 
xarakterlovchi fazasi. 
Tarkibiy inqirozlar 
- iqtisodiyotning ayrim tarmoqlari va sohalari rivojlanishi o'rtasidagi 
chuqur nomutanosibliklarni ifodalaydi. 
Agrar inqirozlar 
qishloq xo'jaligida ro'y beradigan iqtisodiy inqirozlar bo'lib, sikllik 
xarakterga ega bo'lmaydi va sanoat sikllariga qaraganda ancha uzoq davr davom etadi. 
 
Takrorlash uchui savol va tonshiriqlar
1. Makroiqtisodiy muvozanatlik, xususiy va umumiy muvozanatlik hamda ularning asosiy 
turlarining tavsifini bering. 
2. Milliy iqtisodiyotning muvozanatliligi nima? Mutanosibikniig qanday turlarini bilasiz? 
Ularga qisqacha ta'rif bering. 
3. Makroiqtisodiy barqarorlik nima? Unga erishish yo'llari qanday? Iqtisodiy inqirozlar 
mohiyati nimada ifodalanadi? 
4. Iqtisodiy siklning ta'rifini bering va uning har bir shaxsning o'ziga xos belgilariii 
ko'rsating. 
5. Tarkibiy inqirozlarni tushuntiring. Siklli tebranishlar vujudga kelishining sabablarini 
ko'rsating. 
6. Agrar inqirozlarning xususiyatlarini bayon qiling.