O'zbekiston respublikasi oliy va o'rta maxsus ta'lim vazirligi sh. Shodmonov, T. Jo'Rayev


iqtisodiy o'sish bevosita yalpi illiy mahsulot miqdorining mutloq va aholi



Download 1,2 Mb.
Pdf ko'rish
bet139/202
Sana09.03.2022
Hajmi1,2 Mb.
#487037
1   ...   135   136   137   138   139   140   141   142   ...   202
iqtisodiy o'sish bevosita yalpi illiy mahsulot miqdorining mutloq va aholi 
jon boshiga xamda iqtisodiy resurs xarajatlari birligi hisobiga ko'payishi hamda sifatinipg 
takomillashuvida ifodalanadi.
Mahsulotning o'sish sur'ati bilan ishlab chiqarish omillari miqdorining o'zgarishi o'rtasidagi 
nisbat iqtisodiy o'sishning ekstensiv yoki intensiv turlarini belgilab beradi. 
Ekstensiv iqtisodiy o'sishga 
ishlab chiqarishning avvvalgi texnikaviy asosi saqlanib qolgan 
holda ishlab chiqarish omillari miqdorining ko'payishi tufayli erishiladi. Aytaylik, mahsulot ishlab 
chiqarishni ikki hissa qo'paytirish uchun mavjud korxona bilan bir qatorda o'rnatilgan uskunalarning 
quvvati, miqdori va sifati bo'yicha, ishchi kuchining soni v malaka tarkibi bo'yicha xuddi o'shanday 
yana bir korxona quriladi. Ekstensiv rivojlanishda, agar u sof holda amalga oshirilsa, ishlab 
chiqarish samaradorligi o'zgarmay qoladi. 
Iqtisodiy o'sishning intensiv turi 
sharoitida mahsulod chiqarish miqyoslarini 
kengaytirishga ishlab chiqarish omillarining sifat jihatidan takomshshashtirish: yanada 
progressivroq ishlab chiqarish vositalarini va yangi texnikani qo'llash, ishchi kuchi malakasini 
oshirishi, shuningdek mavjud ishlab chikarish potensialidan yaxshiroq foydalanish yo'li bilan 
erishiladi. Intensiv yo'l ishlab chiqarishga jalb etilgan resurslarning har bir birligidan olinadigan 
samaraning, pirovard mahsulot miqdorining o'sishida, mahsulot sifatining oshishida o'z ifodasini 
topadi. Bunda mahsulot ishlab chiqarishni ikki hissa oshirish uchui mavjud korxonaga teng bo'lgan 
yana bir korxona qurishga hojat yo'q. Bu natijaga ishlab turgan korxonani rekonstruksiya qilish va 
texnika bilan qayta qurollantirish, mavjud resurslardan yaxshiroq foydalanish xisobiga erishish 
mumkin. 
Real hayotda ekstensiv va intensiv omillar sof holda, aloxida-alohida mavjud bo'lmaydi, 
balki muayyan ushunliqda, bir-biri bilan qo'pshlgan tarzda bo'ladi. Shu sababli ustivor ekstensiv va 
ustivor intensiv iqshsodiy o'sish turlari taxdil qilinadi. 
Iqtisodiy o'sish murakkab va ko'p qirrali jarayondir. Shu sababli uni baholash uchun 
qandaydir bitta ko'rsatkich kifoya qilmaydi, muayyan ko'rsatkichlar tizimi talab qilinadi. Bu 
ko'rsatkichlar tizimida jismoniy va qiymat ifodasidagi ko'rsatkichlar farqlanadi. 

Download 1,2 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   135   136   137   138   139   140   141   142   ...   202




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish