O'zbekiston respublikasi oliy va o'rta maxsus ta'lim vazirligi sh. Shodmonov, T. Jo'Rayev

(JUM) deyiladi. 
Ya'ni:
Iste'mol 
jamg'arma 
IO'M= ------------ 
x 100 va JO'M =------------- x 100 
daromad 
daromad 
Jadvalda keltirilgan har bir daromad darajasi bo'yicha IO'M va JUMni hisoblab ko'ramizki 
daromad ko'payib borishi bilan IO'M tushadi, JO'M esa o'sadi. Haqiqatda soliqlar to'langandan 
keyin qolgan daromad yoxud iste'mol qilinadi va yoxud jamg'armaga ketadi. Shu sababli 
daromadaning iste'mol qilinadigan va jamg'armaga ketadigan qismlari daromad har qanday 
darajasining butun miqdorini qamrab oladi. Qisqasi IO'M+JO'M=1,0 yoki 100% bo'ladi. 
Daromad o'simining iste'mol qilinadigan qismi yoki hissasi iste'molga qo'shilgan moyillik 
deyiladi (IQM), yoki
Iste'moldagi o'zgarish 

---

IKM = ------------------------------ 
Daromaddagi o'zgarish 
 
 
 
Daromad har qanday o'sishning jamg'armaga ketadigan hissasi, jamg'armaga 
qo'shilgan moyillik deyiladi 
(JQM), ya'ni JQM = jamg'armadagi o'zgarish daromaddagi o'zgarish. 
Masalan, agar 1500 mlrd. so'm ni tashkil qiluvchi soliqlar to'langandan keyingi daromad 300 
mlrd. so'mga ko'payib 1800 mlrd. so'mga yetsa (7-qator) daromadning shu o'sgan qismining 2/3 
qismi iste'mol qilinadi va 1/3 qismi jamg'armaga ketadi. Boshqacha aytganda, IQM - 0,666 ni, JQM 
esa 0,333 ni tashkil qiladi. Daromaddash har qanday o'zgarish uchun IQM va JQM yshindisi har 
doim I ga teng bo'lishi zarur yoki IQM JQM = 1.Bizning misolda 0,666+0,333= 1,0. 
Shaxsiy daromaddan tashqari iste'mol va jamg'arm o'rtasidagi o'zaro bog'liqlikka ta'sir 
ko'rsatuvchi boshqa bir qator omillar ham mavjud bo'ladi. Bu omillarning asosiylary quyidagilar: 
- uy xo'jaliklari jamgargan boylik darajasi; 
- narxlar darajasi; 
- narxlar, daromadlar va tovarlar taklifi o'zgarishshshng kutilishi;
- iste'molchi qarzlari;
- soliq stavkalari o'zgarshpi