O’zbekiston respublikasi oliy va o’rta maxsus ta’lim vazirligi samarqand davlat universiteti ro`yhatga olindi

Sharqiy Yevropa tekisligi. Yevrosiyo materigi tekisliklari o‘rtasida Sharqiy 

YYevropa  tekisligi  maydonining  kattaligi  jihatidan  birinchi  o‘rinda  turadi  va  yer 

usti  tuzilishining  murakkabligi  bilan  farq  qiladi.  Bu  tekislik  kembriydan  oldin 

vujudga  kelgan  eng  qadimgi  kristall  jinsli  platforma  ustida  hosil  bo‘lgan.  U 

sharkda  Ural  tog‘  etaklaridan  boshlanib, G‘arbda  Polsha va  Shimoliy  Germaniya 

hududlarigacha davom etadi. Asosiy relef shakllari mustaqil nomlarga ega bo‘lgan 

tekislik,  pasttekisliklar  (Bolgiqbo‘yi,  Dvina-Mezen,  Pechora,  Meshchera,  Polese, 

Oka-Don,  Qora  dengizbo‘y,  Kaspiybo‘yi)  va  balandliklar,  kryajlar  (O‘rtarus, 

Valday, Dneprbo‘yi,  Belorus, Bugulma-Belebey, Yalpi Sirt, Timan, Donesk) dan 

iborat. Sharqiy YYevropa tekisligining o‘rtacha absolyut balandligi 370 m atrofida 

bo‘lib, eng baland nuktasi qirlarda va kryajlarda 380 m gacha boradi. Kaspiybo‘yi 

---

pasttekisligi  platformaning  eng  chuqur  sineklizasida  shakllangan  akkumulyativ 

tekisliklar  tipiga  kiradi.  Uning  yuzasi  dunyo  okeani  sathidan  -26-28  m  pastda 

joylashgan.  Bu  yerda  eng  yosh  dengiz  yotqiziqlaridan  tarkib  topgan, 

parchalanmagan mezorelef va mikrorelef shakllari hukmronlik qiladi.