O’zbekiston respublikasi oliy va o’rta maxsus ta’lim vazirligi samarqand veterinariya meditsinasi instituti

Tur – Bordo chirildog‘i – Acheta Burdigalensis

Oila – chirildoqlar – Tettigoniidae

Turkum – to‘g‘ri qanotlilar - Orthoptera

Bordo chirildog‘i dala chirildog‘iga nisbatan biroz kichikroq bo‘lib, erkagi va urg‘ochilarining bosh qismi qora, orqasining oldingi qismida qora dog‘i va chiziqlari mavjud. Bordo chirildog‘ining ham tanasi kulrang tukchalar bilan qoplangan. Erkaklarining qanot ustliklari qorinchasining oxiriga etib boradi, urg‘ochisida esa qorinchasidan kaltaroq bo‘ladi. Urg‘ochisining tuxum qo‘ygichi uzun va ingichka bo‘lib, orqa oyoqlari son uzunligiga teng bo‘ladi.

Bordo chirildog‘ining tuxumlari 2,5 mm uzunlikda bo‘lib, och-qo‘ng‘ir rangli bo‘ladi. Dala chirildog‘i tuproq yoriqlariga, bordo chirildog‘i esa o‘simlik er ostki poya qismini tuxum qo‘ygichi bilan teshib o‘sha erga tuxum qo‘yadi. Ikkala chirildoqning lichinkalari etuk chirildoqlardan jinsiy sistemasi etilmaganligi, kichikligi va rivojlanmagan qanotlari bilan farq qiladi.CHirildoqlar katta yoshdagi lichinka bosqichida, oziqlangan dalasida o‘simlik qoldiqlarida qishlaydi. Qishlovdan lichinkalar aprel oyining oxiri, may oyining boshlarida chiqadi va po‘st tashlab etuk chirildoqqa aylanadi. Dala va bordo chirildog‘i lichinka hamda imago bosqichida g‘o‘za va boshqa dala ekinlarining, maysalarining barg va poyalarini kemirib zarar etkazadi.Mazkur chirildoqlarning ikkalasi ham bir marta avlod beradi.