O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi samarqand iqtisodiyot va servis instituti

 
13.2. Turist va ekskursantning huquq va majburiyatlari 
 
 
Turist va ekskursantlarning quyidagi huquqlari mavjud: 

 
O‘zbekiston  Respublikasi  Konstitutsiyasida  belgilangan  fuqarolarning 
dam  olishga,  harakatlarning  erkinligiga,  sog‘ligini  tiklash  va  mustahkamlashga, 

---

260 
 
ma’naviy  ehtiyojini  qondirishga,  shaxsiyatining  hurmat  qilinishi  va 
himoyalanishiga haqlidir; 

  vaqtinchalik tashrif buyuradigan mamlakatda kirish va chiqish qoidalari, 
mahalliy  aholining  urf-odatlari,  tabiati,  madaniyati,  alohida  muhofaza  etiladigan 
hududlari, atrof -muhit holati haqida  zaruriy va aniq ma’lumotni olishga; 

  turizm  sohasida  tadbirkorlik  faoliyatini  yuritayotgan    sub’ektlarning 
litsenziyasi,  ruxsatnomasi,  sertifikatlari  va  boshqa  qonun  tomonidan  belgilab 
qo‘yilgan hujjatlarning mavjudligi haqida ma’lumot olishga; 

  shartnomada kiritilgan turistik xizmatlarni olishga; 

  shaxsiy xavfsizligiga, hayoti, sog‘ligi, iste’mol huquqi hamda mulkining 
himoya qilinishiga; 

  zaruriy tibbiy xizmatni olishga; 

  shartnoma shartlari bajarilmagan yoki nomuvofiq bajarilganda ma’naviy 
va moddiy zararni undirishga; 

  boshqa huquqlarni amalga oshirishga. 
Turist va ekskursantlarning huquqlari bilan bir qatorda ularning xavfsizligini 
ta’minlashda asos bo‘luvchi majburiyatlari ham borki, bular quyidagilar: 

  tashrif  buyurgan  mamlakati  hududida  amal  qiladigan  qonunlar, 
talablarni, boshqa shaxslarning shaxsiy manfaatlari va huquqlarini buzmaslik; 

  bojxona, chegara, sanitar va boshqa qoidalarini buzmaslik; 

  tashrif  buyurgan mamlakatning siyosiy va ijtimoiy tizimini, urf-odatlari, 
diniy e’tiqodini hurmat qilish; 

  tashrif buyurgan mamlakatning atrof-muhitini saqlash, tabiiy va madaniy 
meros ob’ektlariga g‘amxo‘rlik bilan munosabatda bo‘lish;  

  turistik  xizmatlarni  taqdim  etish  to‘g‘risidagi  shartnomaga  nazarda 
tutilgan shartlar va qoidalarga amal qilish; 

 
turistik  xizmatlarni  taqdim  etish  uchun  zaruriy  bo‘lgan  o‘zi  haqidagi 
shaxsiy ma’lumotlarni taqdim etish; 

  sayohat davomida shaxsiy xavfsizlik qoidalariga rioya qilish; 

---

261 
 

  noqonuniy harakatlar oqibatida yetkazilgan zararni qoplash; 

 
O‘zbekiston  Respublikasi  qonunlarida  belgilab  qo‘yilgan  boshqa 
majburiyatlarni bajarish va sh.k.  
Ekskursiya  xizmati  jarayonida  ba’zi  bir  turistik  firmalar  tomonidan 
ekskursantlar  mas’uliyatini  oshirish  maqsadida  ulardan  javobgarlik  xatini  ham 
yozdirib olishi  mumkin. Uning mazmuni taxminan quyidagicha bo‘lishi mumkin. 
 
13.1-jadval