O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi samarqand iqtisodiyot va servis instituti

 
1-ob’ekt. Qo‘riqxonadagi o’simlik turlari 
 
Hurmatli 
ekskursantlar! 
Qo‘riqxonaning  katta  bo‘lmagan  hududida 
o‘simliklarning  300  ga  yaqin  turlari  mavjud.  Bularga  turang’il,  jiyda,  majnuntol, 
grebenshik,  do’lana,  chingil,  ilono’t,  qizilmiya,  kendir  va  qamishlarni  kiritish 

---

217 
 
mumkin.  Bu  hududda  59  ta  dorivor  hamda  23  ta  texnik  o‘simliklar  o‘sishi 
aniqlangan.  
Zarafshon  qo‘riqxonasining  g‘ururi  bu  14  gektar  maydonni  egallagan 
turang’il  o‘simligidir.  Bu  hudud  o‘simlikning  bu  darajada  ixcham  o‘sish  joyi 
hisoblanadi. Uning barglari yarqirab turadi, aynan shu o‘simlik tufayli kuz faslida 
bu hududlar xuddi oltin rangga burkanganday bo‘ladi.  
Chakanda  qadimdan  dorivor  o‘simlik  hisoblanadi.  Qadimgi  Gresiyada  bu 
o‘simlikning  barglari  harbiylar  va  otlarda  yuqumli  kasalliklarni  davolash  uchun 
qo‘llanilgan. Keyinchalik esa bu o‘simlik haqida unitishgan. Keyingi o‘n yilliklar 
davomida  bu  o‘simlik  yana  ommalashdi.  Grek  tilidan  to‘g‘ridan-to‘g‘ri 
«chakanda»  o‘simligi  nomining  tarjimasi  «yaltirab  turuvchi  ot»  degan  ma’noni 
anglatadi. Qadimgi greklar chakanda o‘simligining barglari bilan kasalmand otlarni 
boqishgan. Otlar tetiklashgan va sog‘lig’ini tiklashgan.  
(Ekskursantlarga  o’simlik  turlarini  tomosha  qilish  va  rasmga  tushishlari 
uchun 2 daqiqa vaqt beriladi. Savollarga javob beriladi). 

---

218 
 
 
 
 
 
11.1-rasm. Zarafshon qo‘riqxonasidagi mavjud o’simlik turlari.