O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi samarqand iqtisodiyot va servis instituti

7.3. Ob’ektlarni ko‘rsatishning usullari 
 
Ekskursiya  xizmatida  ob’ektlarni  ko‘rsatish  usullariga  ob’ektlar  kuzatuvini 
tashkillashtiruvchi  va  ob’ektni  atrof  muhitdan,  bir  butunlikdan  ajratish  imkonini 
beruvchi  usullar  kiradi.  Ko‘rsatish  usullarining  vazifasi  –  ob’ektlarning  tashqi 
qiyofasidagi  o‘zgarishlarni  ko‘z  ilg‘aydigan  qilib,  zaruriy  rakursda  ularni 
ko‘rsatishdir. 
Ko‘rsatish usullarini qo‘llashda gid guruhning tayyorgarlik darajasini hisobga 
olishi  kerak  bo‘ladi  (masalan,  me’moriy  uslublarni,  monumental  yodgorliklar 
turlaridan  xabardor bo‘lishi kerak). Ba’zi gidlar  ekskursiya  jarayonida ob’ektlarni 
ko‘rsatishning  barcha  usullaridan  foydalanadilar,  ba’zilari  esa  umuman 
foydalanmaydilar.  Ekskursiya  xizmatining  sifati  nafaqat  gidning  bilimi  balki, 
o‘rganilgan  usullardan  qay  darajada  foydalana  olishiga  bog‘liqdir.  Buni  faqat 
malakali tayyorgarlikdan o‘tgan gidlar qila olishi mumkin. 
Ko‘rsatish  usullari  ob’ekt  kuzatuvini  yengillashtiradi,  uning  o‘ziga  xos 
jihatlarini  ajratadi.  Bunday  jihatlar  oddiy  tomosha  paytida  ilg‘amas  bo‘lib, 
ekskursantlarga ob’ektni xayolan bo‘laklarga bo‘lish, yo‘qolgan detallarni tiklash, 
avvalgi holatini «ko‘rish», tarixiy voqealarni jonlantirishga yordam beradi. 
Ekskursiya  xizmati  amaliyotida  ob’ektlarni  ko‘rsatishning  quyidagi  usullari 
mavjud: 
 
 

---

 
116 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
7.2.-rasm. Ekskursiya xizmatida ob’ektlarni ko‘rsatish usullari