O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi samarqand iqtisodiyot va servis instituti

 
2.2. Ekskursiya xizmatining xususiyatlari 
 
Xususiyat  deb,  predmet  va  hodisalarni  o‘zaro  o‘xshashligi  yoki  bir-biridan 
farq  qilishiga  aytiladi,  ya’ni  shunday  aniq  xususiyatlarki,  predmet,  hodisa, 
madaniy-ma’rifiy ishlar shakli ularsiz mavjud bo‘lmaydi. 
Ekskursiya  xizmatining  boshqa  madaniy  –  ma’rifiy  ishlar  shakli  kabi 
tashkiliy va uslubiy jihatdan o‘ziga xosligi mavjud. Ushbu xususiyatlar ekskursiya 

---

31 
 
xizmatini boshqa madaniy – ma’rifiy ishlar bilan o‘xshashligi yoki muayyan farqini 
ko‘rsatadi. 
Ekskursiya  xizmatining  umumiy  xususiyatlariga  quyidagilarni  ko‘rsatish 
mumkin: 

  davomiyligi (bir akademik soatdan (45 daqiqa) bir sutkagacha); 

  ekskursantlarning mavjudligi (guruh yoki yakka); 

  ekskursiya rahbari- gidning mavjudligi; 

 
ko‘rgazmaliligi,  tomoshabin  qabul  qilishi,  ekskursiya  ob’ektlarining 
mavjudligi; 

  guruh  harakatlanadigan  oldindan  tuzilgan  ekskursiya  marshrutining 
mavjudligi; 

 
ob’ektlar namoyishining maqsadliligi, aniq mavzuning mavjudligi; 

 
guruhning faolligi (kuzatuv, o‘rganish, ob’ektlarni tadqiq qilish). 
Yuqorida  sanab  o‘tilgan  xususiyatlarning  birortasi  bo‘lmasa,  jarayon 
ekskursiya  hisoblanmaydi.  Ekskursiya  xizmati  xususiyatlarining  mazmuni  uning 
mohiyatini  to‘g‘ri  talqin  etish  imkonini  beradi.  Ko‘rsatiladigan  ob’ektlarning 
kengligi,  ko‘p  rejali  mavzu,  ekskursiya  xizmati  uslubining  puxtaligi,  gidning 
mahorati  ekskursiyada  shaxsning  shakllanishiga  yordam  beruvchi  aniq  funksiyani 
bajarishi imkonini beradi. 
Har bir madaniy - ma’rifiy ishlar shakli o‘zining farq qiluvchi xususiyatlariga 
ega. 
Ekskursiya 
xizmatining 
asosiy 
xususiyati 
–  yuqori  darajadagi 
ko‘rgazmaliligidir.  Ta’kidlash  joizki,  yuqorida  sanab  o‘tilgan  xususiyatlar  har  bir 
ekskursiya  xizmati uchun zaruriydir.