O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi samarqand iqtisodiyot va servis instituti

Issiqlik yoki quyosh urishi odatda organizmning haddan ziyod issib ketishi 
natijasida kuzatilib, oqibatda miyaga qon kelishi ko‘payadi. 
Issiqlab  ketishga  atrof-muhitdagi  haroratning  yuqori  bo‘lishi,  havoning 
haddan  ziyod  namligi,  nam  o‘tkazmaydigan  (rezinali,  brezentli)  kiyim  kiyganligi, 
jismoniy ish, ichimlik ichish me’yorining buzilganligi sabab bo‘lishi mumkin. 
Issiqlik va quyosh urishida umumiy holsizlik, haddan ziyod isib ketish, teri 
qoplamalarining  qizarishi,  ko‘p  terlash,  yurak  qisqarishlarining  tezlashuvi  (puls 
daqiqasida  100-120  marta  uradi),  bosh  aylanishi,  bosh  og‘rig‘i,  ko‘ngil  aynishi 
(ba’zan  qusishlar  bilan  ham),  tana  haroratining  39-40
0 
gacha  ko‘tarilishi,  og‘ir 
holatlarda karaxt bo‘lishdan to hushini to‘liq yo‘qotishgacha, alahsirash, mushaklar 
talvasasi, nafas olish va qon aylanishining buzilishi holatlari kuzatiladi.  

---

284 
 
Issiqlik  yoki  quyosh  urishi  holatlarida  tibbiy  yordam  ko‘rsatayotgan  gid 
quyidagilarni bajarishi lozim: 

  jabrlanuvchini zudlik bilan salqin joyga o‘tkazish; 

  orqasi bilan yotqizib, boshi tagiga yostiq qo‘yish; 

  kiyimlarini yechish yoki bo‘sh qo‘yish; 

 
boshi va ko‘kragini sovuq suv bilan namlash; 

  sovuq  malhamlarni    yoki  muzni  boshiga  (peshonasi,  tepasi  va  ensasi), 
o‘mrov  suyagi   va  tizza  sohalariga,  qo‘ltiq  osti sohalariga  (ko‘plab  qon tomirlari 
mavjud sohalarga) qo‘yish; 

  nafas  olish  va  yurak  qisqarishlari  kuzatilmagan  vaqtda  jonlantirish 
tadbirlarini to‘la o‘tkazish.