O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi samarqand iqtisodiyot va servis instituti

 
4.2. Turistik daromadlar va harajatlar statistikasi 
 
Turistik  daromadlar  va  harajatlar  statistikasi  turizmni  baholash  qiymati 
mazmuniga  ega  bo‘lib,  uni  milliy  iqtisodiyotga  ta’sirini  o‘rganishda,  jumladan 
mamlakatning  to‘lov  balansi,  shuningdek  turizm  industriyasi  o‘zining  sektorlariga 
harakteristika berishda zarurdir. 

---

                      
56 
Turistik  harajatlar  –  tashrif  buyuruvchi  yoki  uning  nomidan  boshqa 
shaxsni  tayyorlash  va  safar  chog‘ida,  shuningdek  belgilangan  joyda  bo‘lish 
chog‘idagi iste’mol qilingan harajatlarning umumiy summasidir. 
Turistik  harajatlar  konsepsiyasi  asosiga  bir  qator  tamoillar  qo‘yilgan.  BTT 
tavsiyasiga  muvofiq  tashrif  buyuruvchilar,  turistlar  va  ekskursiyalarning  iqtisodiy 
ahamiyatli  harajatlarigina hisobga olinadi.  Tashrif buyuruvchilar  harajatlari  ularning 
ehtiyojlarini  qondirish  uchun  olgan  xizmatlar  va  tovarlar  qiymati  bilan  aniqlanadi. 
Ularga  xilma-xil  tashish  bo‘yicha  xizmatlar,  joylashtirish  va  uzoq  foydalanishgacha 
uncha katta bo‘lmagan narsalar, joriy turistik iste’mol tovarlari va suvenirlar kiradi. 
Biroq  bu  holda  ulardan  bahramand  bo‘luvchilar  boshqa  shaxslar-  sayohatchilar 
bo‘lmasalar ham qilingan harajatlar turistik harajatlarga kiritiladi. 
Turistik harajatlar hajmini tovar va xizmatlarga amaldagi narxlarni pasaytirish 
chegirib  tashlash,  choy  puli  va  boshqalarni  hisobga  olgan  holda  to‘lov  shaklidan 
qat’iy nazar-naqd pulmi, yo‘l cheklarimi, kredit kartochkalari va boshqa usullar bilan 
birga belgilash tavsiya qilinadi.