O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi samarqand iqtisodiyot va servis instituti

Manba: «Ekonomika i organizatsiya turizma» M., 2006 
 
Shuni  ta’kidlash  zarurki,  individual  tashrif  buyuruvchi  turistik  maqsad  uchun 
ajratadigan daromadining bir qismini boriladigan manzilda sarflanadi, qolgan qismini 
– tashkil qilish va o‘sha manzilga yetib borish uchun sayohat vaqtida sarflanadi. 
Turizmni  aniqlash  uchun  eng  avvalo  quyidagi  asosiy  qoidalarni  shakllantirish 
lozim: 
  turist  –  bu  sayohatda  o‘z  tabiiy  ehtiyojini  qondirishga  intiluvchi 
kishi.  Turistning  ehtiyoji  va  istagi  borgan  manzilida  aniqlanadi.  U  tashrif 
buyurish  va  faoliyat  ko‘rsatishda  ishtirok  etishga  shaylanayotgani  haqida 
qarorga keladi; 
  turistik biznes – bu turistlar ehtiyojini qondirish, faoliyatdan mahsulotlar 
va xizmatlar ishlab chiqarish bo‘yicha daromad olishdan ko‘zlangan biznesdir; 
  mehmondo‘stlik sohasi uchun turizm asosan ijobiy omil sifatida chiqadi. 
Shuningdek  u  yangi  ishchi  o‘rinlari  ochish  va  mintaqalar  daromadlarini 
ko‘paytirish  omili  hamdir.  Turizm  atrof  –  muhitga  salbiy  ta’sir  etishi  ham 
mumkin; 
  turizm  milliy  ma’muriy  tashkilotlar  tomonidan  iqtisodiyotni 
rivojlantirish  omili  sifatida  qaraladi.  Ko‘p  hollarda  ehtimol  tutilgan  salbiy 
oqibatlar (bevosita va bilvosita zararlar) unda hisobga olinmaydi. 
Yuqorida aytilganlarga muvofiq, turistik faoliyat – turistlar, turistik korxonalar, 
mehmonnovozlik sohasi, tashrif buyuruvchilarni joylashtirish va xizmat ko‘rsatishga 
ma’muriyatni  jalb  qilish  jarayonlari  natijasida  qator  hodisalar  va  o‘zaro 
munosabatlarni namoyon etish bilan belgilanadi. 

---

                      
12 
Turizm  –  tarkibi  turli  xil  o‘xshashliklardan  iborat  bo‘lgan  mahsulot,  servis, 
xizmat ko‘rsatuv ob’ektlari, ishlab chiqarish birligiga ega bo‘lgan barchasi individual 
iste’molchiga  yoki  guruh  iste’molchilarga  vaqtinchalik,  doimiy  yashash  joyini  tark 
etgan va ma’lum turistik manzilda (destinatsiya) sayohat qiluvchilar tushuniladi. 
Rasm 3.