O'zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi samarqand iqtisodiyot va servis instituti

O‘ZBEKISTON RESPUBLIKASI 

---

OLIY VA O‘RTA MAXSUS TA’LIM VAZIRLIGI
SAMARQAND IQTISODIYOT VA SERVIS
 INSTITUTI
«KASB – HUNAR TA’LIMI» kafedrasi
«PEDAGOGIKA. PSIXOLOGIYA»
fanidan
MASALA MASHQLAR TO‘PLAMI
SAMARQAND – 2013

---

«
Pedagogika. Psixologiya» fanidan savollar
1.
Insonni shakllanishida pedagogika fanining maqsad va vazifalari nimalardan iborat?
2.
Pedagogika atamasining lug‘aviy ma’nosi nima?
3.
YOshlarni tarbiyalashda milliy urf-odatlarimiz va an’analarimizning ahamiyati?
4.
Pedagogika fanining predmeti nimalardan kelib chiqadi?
5.
O‘zbek xalq pedagogikasi fanining insonlarda milliy mafkura, milliy g‘oyani shakllantirishdagi 
o‘ziga xos o‘rnini asoslab bering.
6.
Pedagogikaning ilmiy-tadqiqot metodlari.
7.
Pedagogika fanining ilmiy-tadqiqot metodlaridan boshqa Fan vakillari qanday foydalanishlari 
mumkin?
8.
Pedagogika fani nimani o‘rganadi?
9.
Pedagogika fanining vazifalari nimalardan iborat?
10.
SHarq pedagogikasi namoyondalaridan kimlarni bilasiz?
11.
Tarbiya jarayoni nima?
12.
Ta’lim jarayoni nima?
13.
Ma’lumot nima?
14.
Ta’lim  va tarbiya jarayonida muxim metodlarni kullashning axamiyati nimada deb uylaysiz:
15.
Tarbiya jarayonining jamiyat taraqqiyotidati o‘rnini ayting?
16.
Tarbiya metodlarini tushuntiring?
17.
Pedagog faoliyatining xususiyatlarini ayting?
18.
Vijdon va uni tarbiyalash deganda nimani tushunasiz?
19.
Mehnat tarbiyasi nima?
20.
Huquqiy tarbiya niam?
21.
Tarbiyaning qonuniyatlari va qoidalari ayting?
22.
Tarbiya jarayonida o‘qituvchining o‘quvchi bilan o‘zaro amaliy va nazariy muloqoti.
23.
Tarbiya metodlarining tasniflarini ayting?
24.
Metod tushunchasining ta’riflanishini tushuntiring?
25.
Metodlarning xarakteriga ko‘ra turlarini ayting?
26.
Tarbiyachining rag‘batlantirish usullarini gapiring?
27.
Tarbiyada jazolash metodlarihaqida gapiring?
28.
Tarbiyalanganlik tushunchasining mohiyatihaqida gapiring?
29.
O‘zbekistonning Kadrlar tayyorlash milliy modelini tushuntiring?
30.
Ta’lim va tarbiyaning birligi deganda nimani tushunasiz?
31.
qanday dars tiplarini bilasiz?
32.
Darsning qanday shakllarini bilasiz?
33.
O‘qitish metodlariga izoh bering.
34.
Darsning samaradorligi qanday omillarga bog‘liq?
35.
Dasturlashtirilgan ta’limga izoh bering.
36.
Ta’lim tamoyillarining bir-biriga bog‘liqligini tushuntiring.
37.
Ta’lim tamoyillarini izoxlang.
38.
Muammoli vaziyatlarni bartaraf etish uslublarini tushuntirib bering.
39.
Didaktika deganda nimani tushunamiz?
40.
Didaktikaning pedagogik faoliyatda tutgan o‘rnini belgilang.
41.
Didaktika fanining vazifalarini ko‘rsating?
42.
Ijtimoiy tarbiyani tushuntirib bering?
43.
SHaxsning shakllanishi va kamol topish jarayonini tushuntirib bering.
44.
Takomillashish nima?
45.
O‘qitish va o‘qish tushunchalarini sharhlang?
46.
Bilim, ko‘nikma va malaka deganda nimani tushunasiz?
47.
O‘quv jarayonini tushuntirib bering?
48.
Pedagogikadagi qonuniyatlarini aytib bering
49.
Pedagogik tamoyillar va qoidalar deb nimalarga aytiladi?
50.
Onglilik va faollik tamoyilini sharhlang.
51.
Ko‘rgazmalilik tamoyilini tushuntiring.

---

52.
Tushunarlilik tamoyili nima va unda qancha qoidalar bor?
53.
Ilmiylik tamoiylining asosini nima tashkil qiladi?
54.
Nazariya va amaliyot birligi tamoyilini tushuntirib bering.
55.
Uzluksiz ta’lim-tarbiya deganda nima tushuniladi?
56.
Pedagogik texnologiyalar haqida tushuncha bering?
57.
Pedagogik texnologiyalarning maqsadi va vazifalari nimalardan iborat. 
58.
Noan’anaviy ta’lim texnologiyalaridan dars jarayonida foydalanish an’anaviy ta’limdan qanday 
farq kiladi? 
59.
Ta’lim texnologiyalaridan Klaster metodini tushuntiring?
60.
Pedagogik texnologiyaning o‘ziga xos xususiyatini qanday tushunasiz?
61.
Pedagog kadrlarga kuyiladigan zamon talablari nimalardan iborat?
62.
Darsda samaradorlikka erishish ko‘proq kimning faoliyatiga bog‘liq deb uylaysiz?
63.
Muammoli vaziyatlarni bartaraf etish uchun tajribali, mahoratli o‘qituvchi nimalarga ko‘prok 
e’tibor berish lozim?
64.
Texnologiya va pedagogik texnologiya tushunchalarining talqini va o‘zaro qiyosi
65.
Texnologiya tushunchasining pedagogikaga kirib kelish tarixini ayting?
66.
Pedagogik texnologiyalarning mohiyati haqida fikr yuriting?
67.
"Portlash effekti" natijalari haqida fikr yuriting?
68.
Metodika va pedagogik texnologiya tushunchalarining o‘zaro farqi nimada?
69.
Kadrlar tayyorlash milliy dasturida aks ettirilgan ta’lim-tarbiyaning maqsadini ayting?
70.
AQSHdagi ta’lim tizimining o‘ziga xos xususiyatlari haqida gapiring?
71.
AQSHda oliy ta’lim tizimi necha bosqichdan iborat?
72.
YAponiya ta’lim tizimining o‘ziga xos xususiyatlarini  aytib o‘ting?
73.
O‘qituvchilarga YAponiyada qanday imtiyozlar yaratilgan?
74.
YAponiya maktablarida guruhlarga bo‘lib o‘qitish jarayoni qanday natija bermokda?
75.
Fransiyada boshlangich ta’lim maktablariga bolalar necha yoshdan jalb etiladi?
76.
Fransiyada oliy ta’lim universitetlarida necha davrda amalga oshiriladi?
77.
Germaniya ta’lim tizimi haqida nimalar bilasiz?
78.
Pedagogik psixologiya nima o‘rganadi?
79.
Pedagogik psixologiya qanday fanlar bilan aloqador?
80.
Pedagogik psixologiya pedagogika va psixologiya fanlaridan nimasi bilan farq qiladi?
81.
Pedagogik psixologiya fanining rivojiga qanday olimlar hissa qo‘shishgan?
82.
Pedagogik psixologiyaning qanday tamoyillarini bilasiz?
83.
Pedagogik psixologiya qanday bo‘limlarga bo‘lingan?
84.
Pedagogik psixologiya to‘g‘risida gap ketganda psixologik voqea va xodisalarni tushunishda 
qanday yondoshuvlarni nazarda tutish kerak?
85.
Pedagogik psixologiyaning metodlarni qanday guruhlarga ajratsa bo‘ladi?
86.
Kuzatish usuli tajriba usulidan nimasi bilan farq qiladi?
87.
Ta’lim deganda nima tushuniladi va uning qanday psixologik jihatlari ajralib turadi?
88.
Etilish deganda nima tushuniladi?
89.
Rivojlanish deganda nima tushuniladi va u utilish tushunchasi bilan qanday bog‘liqligi bor?
90.
Nima uchun ta’lim berish, etilish va rivojlanish tushunchalari barobar ko‘rilishi kerak?
91.
Ta’lim qanday tarkibiy qismlarga bo‘linadi?
92.
O‘quv jarayoni deganda nima tushuniladi va uning mazmuni nimadan iborat? O‘quv jarayoni 
o‘rganish jarayonidan nimasi bilan farq qiladi?
93.
Motiv deganda nima tushuniladi? O‘quv faoliyatiga misollar keltiring.
94.
O‘quv harakatlarini aytib .
95.
O‘quv faoliyati ta’lim berish  bilan qanday bog‘liqligi bor?
96.
o‘qitish motivlarini Aniqlang. O‘qitishga kiradigan harakatlarni ayting.
97.
o‘qitilish turlarini ayting.
98.
Nima uchun o‘qitaolishlik o‘zlashtirish bilan bog‘liq?
99.
O‘quvchilarning o‘zlashtiraolmasliklarining sabablarini ayting. O‘zlashtiraolmaslik 
ko‘rinishlarini ayting.
100.
O‘qituvchi o‘zlashtiraolmaslikka qanday ta’sir ko‘rsataolishi mumkin?

---

101.
O‘quvchilarning qanday individual-psxologik xususiyatlari ularni o‘quv materialini 
tushunushlari uchun ta’sir etadi?
102.
Tushunsh deganda nima tushunladi? Uning qanday xususiyatlar mavjud?
103.
Xato qilmasdan uqisa bo‘ladimi?
104.
Ta’lim texnologiyalari deganda nima tushuniladi?
105.
Ta’lim texnologiyalaridan qaysilari eng tarqalgan hisoblanadi?
106.
L.V.Zankov nazariyasiga asoslangan ta’lim qanday tamoyillarga asoslanadi?
107.
Aqliy harakat deganda nima tushuniladi? Uning turlarini ayting.
108.
Aqliy harakatlarni shakllanishi qanday ta’lim texnologiyasi asos bo‘lib xizmat qiladi?
109.
Aqliy harakatlar shakllanishining bosqichlarini ayting.
110.
Nima uchun V.V.Davo‘dovning ta’lim texnologiyasi nazariy umumlashtirishga asoslangan?
111.
+anday olim muammoli o‘qitishga asos solgan?  Ta’lim berishda qanday odatdan tashqarii 
bo‘lgan vaziyatlar uning muammoli xarakteri tug‘risida dalolat beradi.
112.
Muamooli vaziyat deganda nima tushunladi? Muammoli vaziyatlar turini ayting.
113.
Muammoli vaziyatlarni sodir etishning qanday qoidalarini bilasiz.
114.
O‘quv materialini o‘zlashtiruvini boshqarish qoidalarini qaysilarini bilasiz? 
115.
Dasturlashtirilgan ta’limning tamyillarini ayting.
116.
Dasturlashtirishning o‘anday tizimlarini bilasiz? Ularning avtorlari kimlar?
117.
Sizningcha dasturlashtirilgan ta’limning afzalliklari va kamchiliklari nimalardan iborat?
118.
Nima uchun dasturlashtirilgan ta’limda qayta aloqa o‘rnatilishi muhim ahamiyatga ega?
119.
Tarbiya deb qanday jarayonga aytiladi?
120.
Nima uchun tarbiya jarayoni uo‘uvchining psixik salomatligi bilan bog‘liq?
121.
Psixik salomatlik deganda nimani tushunish mumkin? Bunday tushunchani Kim kiritgan?
122.
Odamga nisbatan qo‘llaniladigan insoniylik prinsiplarini ayting.
123.
Psixik jihatdan insonni sog‘lomligini ta’riflovchi qanday xususiyatlarini aytib beraolasiz?
124.
O‘zi-o‘zini dolzarb qilish deganda nima tushuniladi?
125.
SHaxsning qanday yo‘naltirilganlik ko‘rinishlari bor va ular tarbiya jarayonida amalga 
oshirilishi.  SHaxsning qanday yo‘naltirilganligi uning uzini uzi dolzarb o‘ilishga olib keladi?
126.
Tarbiyadagi psixologik ta’sirlarga bo‘lgan talablarni ayting.
127.
Obro‘-e’tibor deganda nimani tushunasiz? Nima uchun ba’zan ota-onalarning obro‘-etibori 
bolalarning uzini uzi dolzarb qilishlikka halaqit beradi?
128.
Tarbiya jarayonida paydo bo‘ladigan mazmunli tusiqlar deganda nima tushunish mumkin? 
Ularning sabablari nimalardan iborat?
129.
Mazmunli to‘siqlarning turlarini ayting.
130.
Nomuttanosiblik affekti deganda nima tushuniladi?
131.
Psixik jarohat deganda nima tushuniladi? Ularning sabablari nimalardan iborat?
132.
Psixik jarahatlar qanday ko‘rinishlarda namoyon bo‘ladi?
133.
Psixik jarohatlarni qanday guruxlarga ajratsa bo‘ladi?
134.
Pedagogik muloqot deganda nima tushuniladi va nima uchun pedagogik psixologiyada bu 
masala o‘rganish predmetiga kiradi?
135.
Nima uchun pedagogik muloqot o‘quv faoliyatiga ta’sir ko‘rsatadi?
136.
Mikroiqlim deb nimani aytsa bo‘ladi, yoki muloo‘otning psixologik atmosferasi deb?
137.
O‘quv muassasalanrida va xususan litsey va kollejlarda qanday hamkorlik munosabatlarining 
ko‘rinishlari uchraydi va ularning qaysilari eng insoniyligi bilan farq qiladi?
138.
Uzaro munosabat deganda nima tushuniladi? (S.L.Rubinshteyn bo‘yicha)
139.
Nima uchun o‘zaro munosabatlarda ehtiyojlar namoyon bo‘ladi?  O‘qituvchining o‘quvchilarga 
bo‘lgan munosabatida qanday ehtiyojlarni o‘ondirish amalga oshiriladi?
140.
Kommunikativ ta’sirning turlarini ayting.
141.
O‘qituvchining muomala madaniyatini qanday aniqlasa bo‘ladi?
142.
O‘qituvchi va o‘quvchilarning munosabatlarini shakllanishining mexanizmlari nimadan iborat?
143.
O‘quvchi bilan qanday qilib psixologik munosabat o‘rnatsa bo‘ladi?
144.
Pedagogning professiogrammasini ta’riflab bering?
145.
O‘qituvchining kasbiy, psixologik, va shaxsiy jihatlari deganda nima tushunilishi mumkin? 
O‘qituvchining kasbi «odam-odam» turidagi mutahassisliklardan nimasi bilan farq qiladi?

---

146.
Kasbiy mahorat deganda nima tushuniladi va u pedagog faoliyatining samaradorligi bilan qanday 
bog‘liq? 
147.
«Refleksya», «empatiya» degan tushunchalarga ta’rif . Nima uchun ular pedagog kasbini 
ta’riflashadi va qanday namoyon bo‘lishidi?
148.
O‘qituvchi faoliyatining tarkibiga nimalar kiradi?
149.
O‘qituvchi faoliyatining vazifalariga nimalar kiradi? 
150.
O‘qituvchining asosiy faoliyat motivi bu – xukmronlik ( boshqaruv, nazorat, bo‘ysunish, 
taqiqlash va h.k.) Bunday g‘oya kimga tegishli va siz bunga qanday qaraysiz?
151.
O‘qituvchi qanday malakalarga ega bo‘lishi kerak?
152.
Indivitual-tipologik xususiyatlarga qandaylari kiradi va ular qanday namoyon bo‘lishadi?
153.
O‘qituvchining kasbiy rivojlanishining mazmuni nimada? Uning bosqichlarini ayting.
154.
Kasbiy deformatsiya deganda nimani tushunish mumkin? Misollar keltiring
155.
Abu Nasr Forobiyning «Baxt-saodatga erishuv»asarini mutoala qiling va allomaning quyidagi 
qarashlarini yozma bayon eting: 
A) insoniy kamolotga erishuvda ao‘liy blishning ahamiyati
B) irodaviy fazilatlarini shakllantirish va odatda aylantirishda inson qudrati, ta’lim va 
tarbiyaning kuchi hao‘ida.
V) yoshlarning kasb-hunar va ish-tajribani egallashi to‘g‘risida.
156.
Pedagogik psixologiya fanining vujudga kelish sabablarini ko‘rsating
157.
Turli davrlarda psixik rivojlanish haqidagi talqinlarning mohiyatini yoritib .
158.
Fanning predmeti, nazariy va Amaliy vazifalari nimalardan iborat? Uning istiqboli haqida nima 
Deya olasiz?
159.
Pedagogik psixologiyada tadqiqotlarni tashkil eti shva ilmiy metodlari haqida ma’lumot .
160.
Psixik taraqqiyotning omillari, shartlari va xarakatlantiruvchi kuchlari haqida ma’lumot .
161.
Psixik taraqqiyot va ta’limning o‘zaro munosabati deyilganda nimani tushunasiz?
162.
Psixik taraqqiyotning qonuniyatlari nimalardan iborat?
163.
Etakchi faoliyat deganda nimani tushunasiz?
164.
YOsh davrlarni tasniflab .
165.
YOsh davrlarni tabaqalash hao‘idagi turli nazariyalar haqida ma’lumot 
166.
O‘quv faoliyati va uning elementlari nimalardan iborat?
167.
Ta’lim jarayonida bilimlarni o‘zlashtirish nimaga bog‘liq?
168.
O‘qish motivlari va motivatsiyaga izoh .
169.
O‘quv faoliyati motvatsiyasining manmalariga nimalar kiradi?
170.
Bilimlarni o‘zlashtirish jarayoni va uning psixologik komponentlari nimalardan iborat?
171.
Ta’lim faoliyatiga ko‘ra ta’limning qanday metodlarini bilasiz?
172.
Ko‘nikma va malakalar ta’lim jarayonida qanday shakllantiriladi?
173.
O‘quv faoliyatini boshqarish deganda nimani tushunasiz?
174.
Tarbiya bu qanday jarayon?
175.
SHaxsni tarbiyalashning asosiy yo‘nalishlari nimalaradan iborat?
176.
SHaxs shakllanishiga ta’sir etuvchi omillarni ko‘rsating.
177.
«Tarbiyasi qiyin» bolalar klassifikatsiyasini keltiring.
178.
Tarbiya jarayonining samaradorligini oshiruvchi psixologik mexanizmlar nimalardan iborat?
179.
Tarbyaning etnopsixologik masalalari o‘anday?
180.
O‘smirlik davrining asosiy psixik xususiyatlari
181.
O‘smirlik davridagi etakchi faoliyat turi
182.
O‘quv faoliyatining o‘ayta tuzilishi hamda o‘smirdagi bilish jarayonlarining rivojlanishi
183.
O‘smirlik davri krizisi, sabablari va namoyon bo‘lishi.
184.
«Tarbiyasi o‘iyin» o‘smir xulo‘-atvoridagi salbiy xususiyatlar va ularga psixologik yondoshuv.
185.
O‘smirlik yoshida individual yondoshuvning psixologik jihatlari.
186.
Ilk o‘spirinlik davrida psixologik jarayonlarning shakllanish xususiyatlari.
187.
O‘spirinlikdagi aqliy rivojlanish bilan etakchi faoliyatlar o‘rtasidagi bog‘liqlik.
188.
Umumiy va maxsus layoqatlarning rivojlanishi.
189.
O‘spirinlik davrida kasb tanlashning o‘ziga xos xususiyatlari
190.
Jamiyatda o‘qituvchining tutgan o‘rni va vazifalarini yoritib .
191.
Zamonaviy o‘qituvchiga qo‘yiladigan talablarni eslating.

---

192.
O‘qituvchi va uo‘uvchilar orasidagi o‘zaro munosabatlarini asoslab .
193.
O‘qituvchining o‘z malakasini oshirib borishning psixologik muammolariga izoh .
194.
Psixologik-pedagogik diagnostika kursining asosiy vazifalariga nimalar kiradi?
195.
SHaxs psixologiyasida, xulo‘-atvorda yuz beradigan salbiy o‘zgarishlarni tuzatish, ularga 
yordam berish usullarini sharo‘lab .
196.
psixologik-pedagogik diagnostikaning asosiy tamiyillarini ko‘rsatib o‘ting.
197.
Aqliy rivojlanish darajasini Aniqlashning xozirgi zamon metodlarini shaxlang.
198.
Pedagogik diagnostik faoliyatning bosqichlariga nimalarni kiritish mumkin?