O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi samarqand davlat universiteti

 
1.4.3. Sanoat 4.0 inqilobi. Intellektual korxona modeli. Yangi 
biznes  modellar. 
 
Insoniyat 
tarixida 
to‘rtta 
sanoat 
inqiloblari 
sodir 
bo‘ldi (1.4.1-jadval). Har  bir  inqilob o‘sha  davrning innovatsion 
texnologiyalarini  ixtiro  qilish  va   uni  inson  faoliyatiga joriy  etish 
bilan  bog‘liq . Natijada  iqtisodiyotning  yangi  tarmoqlari  paydo 
bo‘lib, davlatning  iqtisodiy ahvoli yahshilandi. 
 
1.4.1-jadval  
Sanoat inqiloblari va ularning natijalari 
 
Sanoat 
inqilobi 
Davr 
Yangilik 
Natija 
Birinchi 
sanoat 
inqilobi 
 XVIII asr-ning 
oxiri – XIX asr 
boshlanishi  
Suv va 
bug‘dvigatellari, 
dastgohlar, 
mexanik 
qurilmalar, 
transport, 
metallurgiya 
Agrar iqti-
sodiyotdan 
sanoat ishlab 
chiqarishiga 
o‘tish, 
transportni 
rivojlantirish 
Ikkinchi   
sanoat 
inqilobi 
XIX asrning ikk
inchi yarmi . -
 XX asr boshi 
Elektr energiyasi, 
yuqori sifatli 
po‘lat, neft, 
kimyo sanoati, 
telefon, telegraf 
Oqim ishlab 
chiqarish va 
mehnat 
taqsimoti, el-
ektrlashtirish, 
temir yo‘llar 

---

53 
Uchinchi san
oat inqilobi 
 XX oxiri –
 XXI 
asr boshida  
Raqamlashtirish, 
elektronika, AKT 
va dasturiy 
ta’minotni 
rivojlanishi 
( dasturiy 
ta’minot ) 
Avtomatlash-
tirish 
va roboto-
texnika 
To‘rtinchi sa
noat inqilobi 
"Sanoat 4.0" 
atamasi 2011- 
yilda joriy 
etilgan 
Global sanoat tar-
moqlari, 
Buyumlar In-
terneti, 3 D printe
r-lar, 
biotexnologiyalar
, neyrotarmoqlar, 
sun’iy intellect 
Taqsimlangan 
ishlab 
chiqarish, tar-
moqqa ja-
moaviy  
kirish, ishlab 
chiqaruvchilar
ning 
iste’molchi 
bilan 
to‘g‘ridan-
to‘g‘ri 
bog‘lanishi 
 
Birinchi sanoat inqilobi (XVIII asr oxiri – XIX asr boshlari) 
bug‘ energiyasi, mexanik qurilmalar ixtiro qilinishi va metallurgi-
yaning  rivojlanishi  tufayli  qishloq  xo‘jaligidan  sanoat  ishlab 
chiqarishga o‘tish bilan bog‘liq edi. 
Ikkinchi  inqilob 20-asrning  boshlarida  elektr  energiyasining 
paydo  bo‘lishi, ishlab  chiqarish  va  mehnat  taqsimoti  bilan  sodir 
bo‘ldi (Genri Ford avtomobillarini yig‘ish liniyasi). 
Uchinchi  sanoat  inqilobi (1970-yildan  beri)  –  Ishlab 
chiqarish jarayonlarini jadal avtomatlashtirish va robotlashtirishni 
ta’minlovchi  elektron  va  axborot  tizimlarini  ishlab  chiqarishda 
foydalanish. 
To‘rtinchi  sanoat  inqilobi (bu  atama  2011-yilda  Germaniya 
tashabbusi - Sanoat 4.0 doirasida kiritilgan).